PV: Được biết, tháng 5/2007 này, Khoa Sau đại học - ĐHQGHN sẽ tổ chức lễ kỷ niệm 5 năm ngày thành lập. Xin Giáo sư cho biết vài nét về quá trình xây dựng và phát triển của khoa?

GS. Nguyễn Hữu Công: Khoa Sau đại học trực thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) được thành lập theo Quyết định số 342/TCCB ngày 20/5/2002 của Giám đốc ĐHQGHN. Sau khi có quyết định thành lập, Giám đốc ĐHQGHN đã bổ nhiệm tôi giữ chức vụ Chủ nhiệm khoa, GS.TS Nguyễn Hữu Đức và PGS.TS Hoàng Văn Vân giữ chức Phó chủ nhiệm khoa. Đến tháng 11/2003, Khoa đã đề nghị ĐHQGHN bổ nhiệm PGS.TS Trần Khánh Thành giữ chức Phó chủ nhiệm khoa thay cho GS.TS Nguyễn Hữu Đức được ĐHQGHN giao nhiệm vụ mới.

Theo quy định của Giám đốc ĐHQGHN, Khoa Sau đại học có chức năng: (i) Thực hiện các khâu tổ chức đào tạo thuộc trách nhiệm của ĐHQGHN các chương trình đào tạo sau đại học có tính liên ngành, liên lĩnh vực liên quan đến nhiều đơn vị và một số khâu đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ của các khoa, viện, trung tâm nghiên cứu, đào tạo trực thuộc. Tổ chức đào tạo thí điểm các chuyên ngành sau đại học mới chưa có trong danh mục các chuyên ngành đào tạo của Nhà nước; (ii) Tổ chức thẩm định các vấn đề chuyên môn nghiệp vụ về sau đại học thuộc thẩm quyền ĐHQGHN để trình Giám đốc ĐHQGHN quyết định; (iii) Tham gia cùng các ban liên quan thực hiện công tác quản lý sau đại học; (iv) Tổ chức hợp tác, liên kết đào tạo sau đại học với các cơ sở đào tạo sau đại học trong nước và ngoài nước. Nghiên cứu và triển khai khoa học - công nghệ phục vụ công tác đào tạo sau đại học.

Để thực hiện tốt chức năng của mình, trong 5 năm qua, Khoa Sau đại học đã mở rộng và hoàn thiện cơ cấu tổ chức, tích cực xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ trong hoàn cảnh có nhiều xáo trộn về nhân sự do sự điều động của cấp trên (3 cán bộ chủ chốt của Khoa được ĐHQGHN giao trọng trách mới). Từ 8 cán bộ, 2 phòng chức năng (vào cuối năm 2002), đến nay, Khoa Sau đại học có 3 phòng chức năng và 1 trung tâm trực thuộc (Phòng Hành chính Tổng hợp, Phòng Quản lý Đào tạo và Khoa học, Phòng Đào tạo Quốc tế, Trung tâm Bồi dưỡng nguồn đào tạo tiến sĩ) với 21 cán bộ cơ hữu (cả cán bộ trong biên chế Nhà nước và cán bộ hợp đồng), trong đó có 1 giáo sư - tiến sĩ khoa học, 3 phó giáo sư - tiến sĩ, 3 tiến sĩ, 4 thạc sĩ và 6 cán bộ khác đang theo học chương trình sau đại học. Ngoài các cán bộ cơ hữu, Khoa Sau đại học còn có một đội ngũ hàng chục cán bộ kiêm nhiệm và cộng tác viên đang tham gia giảng dạy các môn học thuộc khối kiến thức chung, các chương trình bồi dưỡng sau đại học tại Khoa.

Chi đoàn cán bộ Khoa Sau đại học - ĐHQGHN. Ảnh TL

Trong 5 năm xây dựng và phát triển, ngoài sự trưởng thành về đội ngũ, Khoa Sau đại học đã đạt được những thành tựu bước đầu rất đáng khích lệ đủ để khẳng định một chủ trương đúng đắn về mô hình Khoa Sau đại học có vai trò quan trọng trong công tác tổ chức, quản lý và phát triển đào tạo sau đại học ở ĐHQGHN.

PV: Thưa Giáo sư, đó là những thành tựu cụ thể gì?

GS. Nguyễn Hữu Công: Trong thời gian 5 năm qua, Chi bộ đã kết nạp được 3 quần chúng tích cực vào Đảng, nâng tỉ lệ đảng viên trong tổng số cán bộ của Khoa lên tới 30%, làm nòng cốt trọng mọi hoạt động của Khoa. Với khẩu hiệu “Đoàn kết, ổn định và phát triển”, Khoa Sau đại học học thật sự là một tập thể đoàn kết, các cá nhân trong Khoa luôn thể hiện một tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao. Chính nhờ vậy, Khoa đã vượt qua được những trở ngại trong hoạt động, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được ĐHQGHN giao phó. Nhiều cán bộ của Khoa đã được trao các phần thưởng, danh hiệu cao quý của Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Giám đốc ĐHQGHN.

Tại đợt I kỳ thi tuyển sinh sau đại học vào ĐHQGHN năm 2007.

Là đơn vị thường trực của Ban chỉ đạo tuyển sinh sau đại học ĐHQGHN, là đầu mối để thực thi việc chỉ đạo, giám sát, kiểm tra, thanh tra công tác tuyển sinh sau đại học của ĐHQGHN, trong 5 năm qua (2002 - 2006), Khoa Sau đại học đã tham gia tổ chức và chỉ đạo 9 kỳ thi sau đại học một cách an toàn nghiêm túc, góp phần cùng các đơn vị trong ĐHQGHN tuyển được 8.882 học viên cao học (HVCH) và 724 nghiên cứu sinh (NCS). Ngoài ra Khoa còn hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Bộ Giáo dục và Đào tạo giao phó cho ĐHQGHN trong việc tuyển hàng trăm NCS và HVCH gửi đi đào tạo ở nước ngoài bằng ngân sách Nhà nước.

Khoa đã tổ chức thẩm định cấp ĐHQGHN để ban hành 183 khung chương trình các chuyên ngành đào tạo sau đại học của các đơn vị đào tạo trực thuộc, trong đó có 104 khung chương trình đào tạo bậc thạc sĩ và 79 khung chương trình đào tạo bậc tiến sĩ. Khoa đã hoàn thành tốt công tác tổ chức thẩm định hồ sơ đề nghị ĐHQGHN cho phép 1.050 HVCH của các khoa, trung tâm trực thuộc ĐHQGHN bảo vệ luận văn thạc sĩ và 248 NCS của ĐHQGHN bảo vệ luận án tiến sĩ. Khoa cũng đã tổ chức trọng thể và chu đáo 8 buổi lễ trao bằng tiến sĩ cho 196 NCS được ĐHQGHN công nhận học vị và cấp bằng.

Khoa đã mời và lập mạng lưới cán bộ kiêm nhiệm và cộng tác viên với sự tham gia của đội ngũ các giáo viên có trình độ cao để tổ chức giảng dạy 96 lớp ngoại ngữ cho 2.158 HVCH; tổ chức giảng dạy 36 lớp Triết học cho 217 HVCH của các khoa, viện và trung tâm trực thuộc ĐHQGHN. Khoa cũng đã tổ chức xây dựng chương trình, viết giáo trình môn học tiếng Anh cho HVCH, đã xây dựng và Tin học hoá bộ đề thi kết thúc môn học tiếng Anh.

Đặc biệt, để tạo điều kiện cho các thí sinh chủ động hơn trong các kỳ thi tuyển sinh sau đại học, từ đề xuất của Khoa Sau đại học, Giám đốc ĐHQGHN đã ra Quyết định số 364/KHCN, ngày 16/9/2005 về việc ban hành Chứng chỉ ngoại ngữ xác nhận trình độ dự tuyển đào tạo sau đại học (gọi tắt là Chứng chỉ ngoại ngữ). Được sự ủy quyền của Giám đốc ĐHQGHN, trong năm học 2005-2006, Chủ nhiệm Khoa Sau đại học đã ban hành văn bản quản lý và tổ chức cấp phát 1.098 Chứng chỉ ngoại ngữ cho những thí sinh dự thi đạt từ 50 điểm ngoại ngữ trở lên. Việc cấp Chứng chỉ ngoại ngữ đã nhận được sự đồng tình của dư luận và đã góp phần quan trọng vào quá trình phát triển đào tạo sau đại học ở ĐHQGHN.

Ngoài ra, cùng với nhiều văn bản quản lý nội bộ, Khoa Sau đại học đã biên soạn, trình Giám đốc ĐHQGHN ban hành nhiều văn bản hướng dẫn ở cấp ĐHQGHN nhằm thống nhất công tác quản lý sau đại học ở tại tất các các đơn vị đào tạo trực thuộc như: Hướng dẫn xây dựng khung chương trình đào tạo sau đại học; Công văn hướng dẫn về công tác xử lý các thay đổi trong quá trình đào tạo sau đại học, hướng dẫn về công tác thẩm định hồ sơ tuyển sinh sau đại học…

Còn một mảng công tác khác không thể không nhắc tới, đó là hợp tác, liên kết đào tạo quốc tế. Khoa Sau đại học đã triển khai các chương trình hợp tác liên kết đào tạo rất hiệu quả với một số cơ sở đào tạo có uy tín của nước ngoài. Điều quan trọng là qua các chương trình hợp tác này, Khoa Sau đại học đã tích luỹ được nhiều kiến thức, kinh nghiệm về quản lý và tổ chức đào tạo sau đại học của các đối tác, đã tạo được nguồn thu bổ sung góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của Khoa.

PV: Được biết, Khoa Sau đại học là một đơn vị đặc biệt quan tâm đến công tác quản lý cán bộ, đào tạo một đội ngũ chuyên viên vừa có năng lực nghiệp vụ vừa có ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần trách nhiệm cao. Giáo sư có thể nói rõ hơn về vấn đề này không?

GS. Nguyễn Hữu Công: Muốn đào tạo một đội ngũ chuyên viên vừa có năng lực nghiệp vụ vừa có ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần trách nhiệm cao, trước hết phải đặt họ trong một môi trường làm việc chuẩn mực với những biện pháp quản lý, điều hành chuyên nghiệp được tin học hoá cao. Hệ thống Chấm công quản lý thời gian làm việc của cán bộ ở Khoa Sau đại học là một ví dụ cụ thể về những biện pháp quản lý điều hành chuyên nghiệp này. Song song với hệ thống này, Khoa Sau đại học đã triển khai các hệ thống quản lý khác như: quản lý cước phí điện thoại, quản lý sao chụp tài liệu, quản lý công việc của cán bộ... Các nhiệm vụ được thực hiện ở Khoa Sau đại học đều được văn bản hoá thông qua các quy định, hướng dẫn, quy trình,… ban hành trong nội bộ Khoa. Vì vậy mọi nhiệm được thực hiện một cách nhất quán, hệ thống. Trong một môi trường làm việc khá chuẩn mực, được quản lý bài bản có tác dụng làm cho năng lực nghiệp vụ, ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ chuyên viên không ngừng được nâng cao. Ngoài ra, Khoa cũng đã cứ 2 cán bộ quản lý đi học lớp cao cấp lý luận chính trị tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, 7 chuyên viên tham gia chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ và nhiều cán bộ tham gia các lớp bồi dưỡng ngoại ngữ.

PV: Khoa Sau đại học có những thế mạnh gì? Giáo sư có thể “phổ biến” một chút kinh nghiệm về vấn đề này chăng?

GS. Nguyễn Hữu Công: Nếu có thể gọi là thế mạnh, thứ nhất là Khoa có một đội ngũ cán bộ lãnh đạo đoàn kết, tâm huyết với công việc; có năng lực quản lý và chuyên môn, có uy tín cao đối với tập thể. Thứ hai là hầu hết cán bộ của Khoa còn rất trẻ, ít kinh nghiệm công tác, nhưng chính nhờ vậy, chúng tôi có thể đưa họ vào một môi trường làm việc nề nếp ngay từ đầu bằng những phương pháp quản lý điều hành khoa học trong đó, quyền lợi và nghĩa vụ của cán bộ được quy định một cách rõ ràng minh bạch, kết quả công việc của họ được đánh giá một cách công bằng khách quan. Vì vậy không khí phấn khởi, đoàn kết trong Khoa luôn được duy trì, đó chính là một yếu tố quan trọng tạo nên thế ổn định và phát triển.

PV: Thế còn những thuận lợi và khó khăn mà Khoa đã và đang gặp phải?

GS. Nguyễn Hữu Công: Là một đơn vị còn rất trẻ tất nhiên thuận lợi cũng có và khó khăn cũng rất nhiều. Về thuận lợi, Khoa đã nhận được sự lãnh đạo của Thường vụ Đảng uỷ và Lãnh đạo ĐHQGHN, đặc biệt là sự chỉ đạo và ủng hộ rất hiệu quả của GS.VS. Đào Trọng Thi, Giám đốc ĐHQGHN. Chính nhờ những thuận lợi này mà Khoa Sau đại học đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, dần khẳng định vai trò của mình trong hệ thống tổ chức và quản lý đào tạo sau đại học ở ĐHQGHN. Đối với Khoa Sau đại học, khó khăn đặc thù nhất là phải vận hành một mô hình quản lý và đào tạo quá mới mẻ ở Việt Nam, tuy rằng các mô hình tương tự ở nước ngoài đã tồn tại từ lâu. Vì vậy thời gian đầu, khó tránh khỏi những sự hồ nghi, những ý kiến không ủng hộ của một số đơn vị, cá nhân trong một số hoạt động của Khoa. Những trở ngại này đã hạn chế vai trò chủ động của Khoa trong quá trình xây dựng và phát triển.

PV: Thưa Giáo sư, chiến lược, kế hoạch phát triển của Khoa Sau đại học trong giai đoạn tới là gì?

GS. Nguyễn Hữu Công: Trong thời gian tới chúng tôi sẽ xin phép lãnh đạo ĐHQGHN đầu tư nghiên cứu hơn để hoàn hiện mô hình Khoa Sau đại học. Có được mô hình phù hợp, Khoa sẽ chủ động xây dựng lộ trình phát triển của mình trong tương lai. Song song với việc hoàn thiện mô hình, Khoa ưu tiên phát triển chương trình liên kết đào tạo quốc tế các chuyên ngành có nhu cầu cao với các cơ sở đào tạo sau đại nước ngoài có uy tín.

PV: Xin hỏi thêm một chút: Đứng từ góc độ cá nhân, nhìn lại chặng đường 5 năm qua của Khoa Sau đại học dưới sự quản lý của mình, Giáo sư có nhận xét gì? Trong công tác quản lý, Giáo sư tâm đắc nhất điều gì? Ông có kỳ vọng như thế nào vào chặng đường phát triển tiếp theo của khoa?

GS. Nguyễn Hữu Công: Cá nhân tôi với tư cách là Chủ nhiệm khoa đầu tiên, khi nhìn lại chặng đường 5 năm qua, tôi có thể nói rằng Khoa Sau đại học đã có được những bước phát triển rất đáng khích lệ. Quy mô của Khoa từ cơ cấu tổ chức đến đội ngũ cán bộ đã khác xa so với thời gian đầu khi mới thành lập. Cơ sở vật chất, phương tiện làm việc và quản lý đã được đầu tư thích đáng. Trong hoàn cảnh khó khăn chung của ĐHQGHN, Khoa vẫn có một cơ ngơi khá khang trang để hoạt động. Đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ được quan tâm đúng mực và không ngừng được nâng cao. Nhưng quan trọng hơn cả, tôi đang nhìn thấy rất rõ khí thế đi lên của Khoa. Trong công tác quản lý của mình tại Khoa Sau đại học, tôi tâm đắc nhất với một số biện pháp quản lý tiên tiến mà chúng tôi đã áp dụng khá thành công. Tôi cho rằng, với tất cả những gì đã làm được, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để hy vọng vào một tương lai rạng rỡ hơn của Khoa Sau đại học, ĐHQGHN trong chặng đường tiếp theo.

PV: Xin cảm ơn Giáo sư. Xin chúc Giáo sư và toàn thể cán bộ Khoa Sau đại học luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và đạt được nhiều thành tích mới trên chặng đường tiếp theo.