[+Video] - Tập huấn triển khai Biên soạn bộ Địa chí quốc gia Việt Nam
Ngày 13/11/2018, Ban Chủ nhiệm Nhiệm vụ tổ chức buổi Tập huấn cho các Nhiệm vụ thành phần (NVTP) thuộc Nhiệm vụ khoa học và công nghệ đặc biệt cấp quốc gia “Xây dựng bộ Địa chí Quốc gia Việt Nam” (gọi tắt là Nhiệm vụ Quốc chí) về công tác triển khai Biên soạn bộ Địa chí quốc gia Việt Nam.
Đây là buổi tập huấn có quy mô lớn nhất kể từ khi bắt đầu triển khai Nhiệm vụ đến nay của Nhiệm vụ Quốc chí, với sự tham gia của các chuyên gia và nhà khoa học là Chủ nhiệm, phó Chủ nhiệm (dự kiến), thư ký khoa học và các thành viên tham gia biên soạn của các NVTP đến từ các Bộ, Ban, ngành, cơ quan trung ương và đại diện các viện nghiên cứu, trường đại học.
PGS.TS. Nguyễn Kim Sơn, Giám đốc ĐHQGHN - Chủ nhiệm Nhiệm vụ Quốc chí; PGS.TS. Vũ Văn Tích, Trưởng Ban Khoa học và Công nghệ, ĐHQGHN, thành viên thường trực Ban Chủ nhiệm Nhiệm vụ Quốc chí; PGS.TS. Trần Thị An, thành viên Ban Chủ nhiệm - Trưởng Ban Thư ký Nhiệm vụ Quốc chí đã chủ trì buổi tập huấn.
PGS.TS Nguyễn Kim Sơn chia sẻ cùng tổ công tác biên soạn Quốc chí tại hội nghị tập huấn
PGS.TS. Nguyễn Kim Sơn khẳng định Quốc chí là một nhiệm vụ rất lớn của Quốc gia, được thực hiện trong 02 giai đoạn: giai đoạn 1 tiến hành biên soạn phần “Thông chí” bao gồm các lĩnh vực quốc gia, giai đoạn 2 tiến hành biên soạn địa phương chí của 63 tỉnh, thành phố. Biên soạn Quốc chí không chỉ kế thừa kinh nghiệm biên soạn Chí truyền thống mà cần vận dụng cả các phương pháp của khoa học hiện đại. Trong lịch sử, đây sẽ là một Bộ sách có tầm vóc quốc gia và mang dấu ấn thời đại, bao gồm cả sách in và sách số hóa với công cụ tra cứu hiện đại, tích hợp với các công cụ và phương pháp tiên tiến nhất hiện nay. Với vị thế là một trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao tri thức và công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao, ĐHQGHN sẽ có nhiều thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện Nhiệm vụ vô cùng quan trọng này.
Các chuyên gia, nhà khoa học tham dự hội nghị tập huấn công tác biên soạn Quốc chí
Tại buổi tập huấn, các đại biểu đã nghe các thành viên Ban thư ký trình bày các nội dung liên quan tới: Bộ quy chuẩn biên soạn Quốc chí; cách phân Tập, chia Quyển, tách Chương, lập Mục; cách xây dựng cơ sở dữ liệu và sử dụng công nghệ thông tin trong biên soạn Quốc chí và quy trình, tiến độ thực hiện Nhiệm vụ trong thời gian tới.
PGS.TS. Trần Thị An thành viên Ban Chủ nhiệm - Trưởng Ban Thư ký Nhiệm vụ Quốc chí đã báo cáo tình hình triển khai Nhiệm vụ Quốc chí và trình bày dự thảo Bộ quy chuẩn Biên soạn Địa chí Quốc gia Việt Nam. Bộ quy chuẩn gồm 06 Chương và 36 điều, với các nội dung: Các quy chuẩn về mặt nội dung và hình thức, công tác tư liệu, quy định sở hữu và quyền sở hữu trí tuệ, và quy định về tổ chức biên soạn Quốc chí. Mục tiêu bài trình bày nhằm làm rõ đặc trưng thể loại Chí, các nguyên tắc biên soạn Quốc chí, văn phong, bút pháp biên soạn Quốc chí, tổng quan về vấn đề tư liệu và vấn đề bản quyền trong biên soạn Quốc chí.
TS. Nguyễn Tuấn Cường - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, thư ký Nhiệm vụ Quốc chí đã trình bày về cách xác lập Tập, Quyển, Chương Mục trong biên soạn Quốc chí. Bài trình bày tập trung làm rõ các yêu cầu nội dung của Mục, các đơn vị thông tin cơ bản của một Mục, nguyên tắc lập Mục, cách đặt tên Mục, cũng như đã chỉ ra một số điều cần theo và cần tránh trong quá trình phân Tập, tách Quyển, chia Chương và lập Mục.
TS. Nghiêm Xuân Huy - Viện trưởng Viện Đảm bảo Chất lượng giáo dục, ĐHQGHN, Phó trưởng Ban thư ký Nhiệm vụ Quốc chí đã trình bày về công tác tư liệu và ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong triển khai Nhiệm vụ Quốc chí. Bài trình bày đã làm rõ các nội dung chính như: đặc điểm, vai trò, tiêu chuẩn của tư liệu trong biên soạn Quốc chí; nội dung phiếu mô tả đơn vị tư liệu; quy trình thu thập và xử lý tư liệu; phần mềm biên soạn và Cổng thông tin Quốc chí; và vai trò của các bên trong công tác tư liệu.
TS. Phạm Thị Thảo, thư ký Nhiệm vụ Quốc chí giới thiệu một số công việc chính cần làm của các Nhiệm vụ thành phần giai đoạn (11/2018-03/2019), cũng như nghe phần chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình xây dựng thuyết minh đề cương biên soạn Quốc chí của đại diện đến từ Tập Động vật, Thực vật và Tập Văn hóa.
GS.TSKH Vũ Minh Giang trình bày quan điểm viết Chí tại hội nghị
GS.TSKH Vũ Minh Giang - Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo ĐHQGHN, thành viên Ban Chủ nhiệm Nhiệm vụ Quốc chí chia sẻ: quá trình lập cũng như trình bày nội dung của Mục trong biên soạn Quốc chí cần chú ý một yêu cầu phi biểu cảm. Đây là một yêu cầu quan trọng để làm nên đặc trưng của thể loại Chí. Bên cạnh đó, việc trình bày nội dung Quốc chí cần phải được khách thể hóa, phải xử lý hài hòa mối quan hệ giữa phương pháp tiếp cận của lĩnh vực chuyên môn và phương pháp tiếp cận của Chí.
Các ý kiến góp ý khác của các đại biểu tham dự cho rằng cần ban hành một quyển cẩm nang biên soạn Quốc chí cho các NVTP, thống nhất dung lượng Quyển, thống nhất việc mã hóa tư liệu cho tất cả các Tập.
Ban Chủ nhiệm Nhiệm vụ Quốc chí cùng chụp ảnh lưu niệm tại Hội nghị tập huấn công tác biên soạn Quốc chí
Nhiệm vụ Quốc chí được phê duyệt theo Quyết định số 2079/QD-TTg ngày 22/12/2017, của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, ĐHQGHN là cơ quan chủ trì và Giám đốc ĐHQGHN đảm nhiệm vai trò Chủ nhiệm Nhiệm vụ.
Nội dung cơ bản của Bộ Địa chí Quốc gia Việt Nam bao gồm 29 Tập: Cương vực; Địa lý, địa chất; Động vật, thực vật; Tộc người; Dân cư; Chính trị; Hành chính; Pháp luật; Quốc phòng; An ninh; Ngoại giao; Kinh tế; Lịch sử; Văn hóa; Văn học; Nghệ thuật; Ngôn ngữ, chữ viết; Văn tịch; Tư tưởng; Tôn giáo, tín ngưỡng; Giáo dục; Khoa học - Công nghệ; Y, dược; Giao thông vận tải; Truyền thông; Xã hội; Tạp loại; Tổng chí; Địa phương chí (tỉnh chí).
