Hội thảo khởi động Dự án Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông
Ngày 20/04/2019, tại Hội trường Nguyễn Văn Đạo, ĐHQGHN đã tổ chức Hội thảo khởi động Dự án Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông (gọi tắt Dự án kinh điển phương Đông).
Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã tới dự và phát biểu tại hội thảo.
Tham dự Hội thảo có gần 400 đại biểu, bao gồm đại diện lãnh đạo của các cơ quan: Ban Tuyên giáo Trung ương, Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Văn phòng Chính phủ, Ban Tôn giáo Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam… đại diện Đại sứ quán các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Thái Lan; đại diện Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Ban Trị sự Phật giáo một số tỉnh, thành; cùng đông đảo các nhà khoa học trong nước và quốc tế.
Về phía ĐHQGHN có Ban Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, đại diện lãnh đạo Văn phòng, các Ban chức năng, các đơn vị thành viên và trực thuộc.
Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn - Chủ nhiệm Dự án Kinh điển phương Đông giới thiệu về Dự án
Phát biểu tại hội thảo, Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn, Chủ nhiệm Dự án cho biết, Dự án Kinh điển phương Đông là một trong năm chương trình, dự án khoa học và công nghệ đặc biệt cấp quốc gia do Chính phủ chỉ đạo. Dự án được thực hiện với mục tiêu dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông, qua đó nâng cao hiểu biết của cộng đồng về các giá trị tư tưởng, văn hóa của nhân loại, của truyền thống dân tộc, góp phần xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện hơn trong bối cảnh mới.
“Các tác phẩm kinh điển là sự ngưng tụ văn hóa, trí tuệ của nhân loại, nó có sức lan tỏa và tác động lớn tới con người, có khả năng định hướng con người tới các giá trị chân – thiện – mỹ, tồn tại bền vững xuyên không gian và thời gian. Kinh điển của Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo và điển tịch Tam giáo ở Việt Nam là một phần quan trọng của văn hóa truyền thống Việt Nam” – Chủ nhiệm Nguyễn Kim Sơn chia sẻ về sự cấp thiết của dự án – “Hiện chưa có bộ Phật tạng, Nho tạng hay Đạo tạng nào bằng tiếng Việt hiện đại. Vì vậy, cần có những bộ sách như vậy và tương lai cần nhiều bản dịch khác nhau từ các loại chữ viết khác nhau. Thời đại công nghiệp mới cần những cách làm mới, cần các bản sách dịch vừa có tính học thuật cao, vừa đại chúng hóa, có thể tra cứu thuận tiện, tiếp cận với bản dịch tốt ở mọi nơi, mọi lúc, mọi phương tiện”.
Chủ nhiệm Dự án Nguyễn Kim Sơn cũng cho biết thêm, sản phẩm dự kiến của toàn bộ quá trình này là các bộ sách in, sách số về tinh hoa của các tác phẩm kinh điển phương Đông, bao gồm 150 quyển thuộc Chính tạng, 9 quyển Nho tạng, hai quyển Đạo tạng cùng các tác phẩm trước thuật của các đại sư Việt Nam trong lịch sử; 13 bộ kinh điển của Nho gia, cùng điển tịch Nho học Việt Nam và 3 quyển Đạo đức kinh, Nam hoa kinh, Xung hư chân kinh, cùng một số điển tịch Đạo giáo chọn lọc ở Việt Nam. Bên cạnh đó, đầu ra của dự án còn cung cấp các mô hình, giải pháp phát huy các giá trị tinh hoa của các tác phẩm kinh điển phương Đông tới cộng đồng, và đặc biệt là cơ sở dữ liệu số về bộ sản phẩm của Dự án và cổng thông tin điện tử phục vụ tra cứu rộng rãi.
Dự án Kinh điển phương Đông được ĐHQGHN giao cho Viện Trần Nhân Tông triển khai với sự tham gia cộng tác của nhiều nhà khoa học đến từ Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Văn học, Viện Triết học… thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, ĐHQG Tp. Hồ Chí Minh và các đơn vị khoa học khác trong và ngoài nước; các nhà tu hành thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Dự án dự kiến sẽ được thực hiện trong vòng 10 năm chia thành hai giai đoạn: giai đoạn 1 từ tháng 3/2019 đến tháng 3/2024; giai đoạn 2 từ tháng 3/2024 đến tháng 3/2029.
Dự án không sử dụng ngân sách Nhà nước mà sẽ huy động nguồn lực tài chính xã hội hóa từ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Hàng năm, Dự án sẽ lên kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ thành phần trong dự án, phù hợp với nguồn ngân sách được huy động.
Hòa thượng Thích Giác Toàn - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Hòa thượng Thích Giác Toàn – Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho rằng, việc triển khai Dự án Kinh điển phương Đông là cơ duyên lớn trong việc dịch thuật các tác phẩm Tam giáo. Nhiệm vụ này cần sự tham gia đóng góp của nhiều chuyên gia, nhà khoa học, tăng ni phật tử… trong và ngoài nước.
GS.TSKH Vũ Minh Giang phát biểu tại hội thảo
GS.TSKH Vũ Minh Giang – Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo ĐHQGHN chỉ ra yếu tố liên kết văn hóa trong nhân dân là tôn giáo. “Vai trò của tôn giáo ngày càng lớn và cần cơ sở khoa học làm bệ đỡ cho sự phát triển của tôn giáo nói chung và Phật giáo nói riêng. Vì vậy, chủ trương của Chính phủ giao ĐHQGHN thực hiện nhiệm vụ này là phù hợp. Sản phẩm của dự án nếu được khai thác một cách hiệu quả sẽ phát huy các giá trị cao đẹp của triết lý Phật giáo Việt Nam đồng hành cùng dân tộc” – GS.TSKH Vũ Minh Giang nhấn mạnh.
Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự kiêm Trưởng ban Hoằng Pháp,
Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm – Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự kiêm Trưởng ban Hoằng Pháp, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho rằng, dự án vô cùng quan trọng và cần thiết, nhất là trong bối cảnh đạo đức xã hội ngày càng suy thoái, lệch lạc. “Văn hóa giúp nhân lên tiềm năng sáng tạo của con người, do đó cần tạo ra các giá trị văn hóa mới trên cơ sở tiếp thu tinh hoa giá trị văn hóa đã có. Việc triển khai dự án có thể giúp tạo ra những giá trị văn hóa mới, đưa ra các phương pháp phát huy những giá trị tinh hoa trong xã hội hiện nay” – Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm khẳng định, Giáo hội Phật giáo Việt Nam sẽ hỗ trợ tích cực trong việc triển khai thực hiện Dự án.
Nhà nghiên cứu Đào Nguyên chia sẻ về kinh nghiệm dịch thuật
Trong khuôn khổ hội thảo, nhà nghiên cứu Đào Nguyên cũng chia sẻ một số kinh nghiệm của bản thân trong việc dịch thuật các bộ kinh điển Phật giáo. Với thế mạnh của một nhà nghiên cứu chuyên về Hán tạng, là dịch giả của nhiều bộ kinh, luận Đại thừa, nhà nghiên cứu Đào Nguyên đã có nhiều bài viết cống hiến cho bạn đọc những thông tin thú vị liên quan tới Phật học, văn hóa Phật giáo, văn hóa dân tộc, từ điển.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại hội thảo
Phát biểu chỉ đạo hội thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đánh giá, Dự án dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa của các tác phẩm kinh điển phương Đông phù hợp với chủ trương chung “khoa học, giáo dục là quốc sách hàng đầu,” “văn hóa là nền tảng,” đồng thời, có ý nghĩa to lớn “không chỉ cho hiện nay mà cả mai sau”.
Trong những năm gần đây, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai một số chương trình, dự án khoa học và công nghệ đặc biệt cấp quốc gia như: Nghiên cứu, biên soạn bộ Lịch sử Việt Nam (Quốc Sử); Bách khoa toàn thư Việt Nam; Địa chí Quốc gia Việt Nam (Quốc chí); Dự án Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông (Dự án Kinh điển phương Đông) và Hệ tri thức Việt số hóa. Cả năm chương trình, dự án này đều có sự tham gia tích cực và cơ bản của đội ngũ các nhà khoa học của ĐHQGHN. Trong đó, ĐHQGHN chủ trì hai dự án lớn là Địa chí Quốc gia Việt Nam và Dự án Kinh điển Phương Đông.
Dự án Kinh điển phương Đông có tầm vóc và ý nghĩa lịch sử, mang giá trị thời đại, giá trị dân tộc và nhân văn đặc biệt quan trọng. Dự án này góp phần thực hiện những mục tiêu, định hướng lớn về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và hội nhập quốc tế trong thời đại cách mạng công nghiệp mới.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, những tác phẩm kinh điển phương Đông là kết tinh trí tuệ, triết lý nhân sinh của các nhà tư tưởng, văn hóa kiệt suất của nhân loại, phản ánh lịch sử, xã hội và con người phương Đông, trong đó có Việt Nam.
Chính vì vậy, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Dự án Kinh điển phương Đông là dự án có ý nghĩa đặc biệt, bởi khi triển khai sẽ góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu mới, tiếp thu giá trị tốt đẹp của nhân loại, phục vụ công cuộc phát triển bền vững đất nước trong thời kỳ mới.
“Các tác phẩm kinh điển phương Đông khi du nhập vào nước ta đã góp phần xây dựng văn hóa, con người Việt Nam, cả yếu tố vật thể và phi vật thể, trở thành hồn cốt dân tộc. Dự án được triển khai nhằm hệ thống hóa, quy chuẩn hóa một cách đầy đủ bộ tạng được biên dịch, đặc biệt là phát huy được các giá trị tinh hoa của các tác phẩm này” – Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết.
Phó Thủ tướng cũng lý giải thêm về việc huy động các nguồn lực xã hội hóa để thực hiện Dự án Kinh điển phương Đông và Đề án Hệ tri thức Việt số hóa. Theo ông, việc sử dụng các nguồn xã hội hóa để triển khai các dự án không phải vì thiếu ngân sách nhà nước mà đây là những dự án chung của cả cộng đồng dân tộc Việt Nam, cần sự tham gia đóng góp về nhân lực và vật lực để tạo ra một di sản lớn dùng chung cho con người Việt Nam.
>>> Video: Giới thiệu Dự án Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông
Với vị thế là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao tri thức và công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực, ĐHQGHN luôn tiên phong đề xuất và triển khai những chương trình, đề tài nghiên cứu mang ý nghĩa khoa học và thực tiễn lớn đối với sự phát triển của xã hội và đất nước. Dự án Kinh điển Phương Đông là một thách thức không nhỏ đối với độ bền và ý chí của các nhà khoa học tại ĐHQGHN, nhưng với năng lực nghiên cứu mạnh, ý thức trách nhiệm cao của một đơn vị đào tạo hàng đầu Việt Nam, ĐHQGHN có một tiền đề vững chắc để tiếp tục đi tiếp trên con đường kiến tạo những giá trị tri thức cho đất nước và thế hệ tương lai, góp phần tích cực vào sự nghiệp khoa giáo hưng quốc.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
