Tích cực hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nghiên cứu đỉnh cao

Trong suốt gần 70 năm qua, sự đóng góp của nền giáo dục và khoa học Liên Xô trước đây và nước Nga ngày nay đối với Việt Nam có ý nghĩa to lớn và giá trị cơ bản sâu sắc. Từ những năm 1950 đến nay, Liên Xô và nước Nga, đã đào tạo hàng trăm ngàn cán bộ giảng dạy và nghiên cứu khoa học cho Việt Nam. Trong số đó, có hàng trăm cán bộ giảng dạy, giáo chức lão thành của ĐHQGHN đã được đào tạo cơ bản và chuyên sâu, có đóng góp không nhỏ cho nền khoa học và giáo dục đại học Việt Nam như: GS. Viện sĩ Nguyễn Văn Hiệu, GS. Viện sĩ Nguyễn Văn Đạo – nguyên Giám đốc đầu tiên của ĐHQGHN, GS. Viện sĩ Đào Trọng Thi, GS. Nguyễn Tài Cẩn – người đầu tiên đã đem ngôn ngữ Việt Nam tới Liên Xô như một chuyên ngành khoa học và còn rất nhiều các chuyên gia và các nhà khoa học đã và đang làm rạng danh nền khoa học Xô Viết ngay tại Việt Nam.

ĐHQGHN và ĐHQG Moskva ký Thoả thuận về hợp tác Khoa học và Giáo dục dưới sự chứng kiến của Thủ tướng hai nước Việt Nam - Liên bang Nga, ngày 14/5/2013

Là cơ sở giáo dục đại học hàng đầu Việt Nam, hoạt động hợp tác với các đại học, tổ chức của LB Nga luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, được lãnh đạo ĐHQGHN quan tâm chỉ đạo. Hiện nay, ĐHQGHN đã ký kết thỏa thuận hợp tác với nhiều đại học lớn của LB Nga như ĐH Tổng hợp Quốc gia Mát-xcơ-va mang tên M.V. Lomonosov, ĐH Tổng hợp Quốc gia Saint Petersburg, ĐH Tổng hợp Hữu nghị Mát-xcơ-va, Đại học Khí tượng Thuỷ văn Liên bang Nga, Đại học Năng lượng Mát-xcơ-va, ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông… trong các lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, hợp tác nghiên cứu khoa học công nghệ, thực hiện trao đổi cán bộ, giảng viên và sinh viên.

Chủ tịch Duma Sergey Yevgenyevich Naryshkin đến thăm, nói chuyện giao lưu với lãnh đạo và sinh viên ĐHQGHN, ngày 2/12/2014

ĐHQGHN và các đại học hàng đầu của LB Nga đã có truyền thống hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam, cũng như nghiên cứu và đào tạo ngôn ngữ và văn hóa Nga tại Việt Nam. Các bên đã tích cực tham gia và tổ chức các Hội nghị quốc tế về Việt Nam học, nghiên cứu Nga ngữ học tại Việt Nam, … Đặc biệt, ĐHQGHN đã cung cấp, hỗ trợ sách giáo trình, tài liệu giảng dạy và nghiên cứu Việt Nam cho Viện Hồ Chí Minh, Khoa Đông phương học, ĐHQG Saint Petersburg, ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông, … Hằng năm, ĐHQGHN cũng tiếp nhận khoảng 20 cán bộ, học viên, sinh viên LB Nga sang thực tập nghiên cứu tại Trường ĐH Ngoại ngữ, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn.

Ngày 22/7/2010, Phòng đọc thế giới Nga do Quỹ Thế giới Nga tài trợ được khai trương trong khuôn viên của ĐHQGHN – là địa điểm cung cấp kiến thức, thông tin về mọi lĩnh vực đời sống kinh tế, văn hóa, giáo dục, nghệ thuật, khoa học, … của LB Nga cho các nhà khoa học, giảng viên, sinh viên nghiên cứu về ngôn ngữ và văn hóa Nga không chỉ trong ĐHQGHN.

Ngày 10/12/2018, ĐHQGHN đã tổ lễ khai trương Văn phòng đại diện của ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông (FEFU) đặt tại Trường ĐH Ngoại ngữ, ĐHQGHN. Việc mở Văn phòng đại diện của FEFU tại ĐHQGHN là cơ sở để mở rộng và triển khai hợp tác giữa hai đại học, trước hết tập trung các hoạt động như tuyển thực tập sinh, phổ biến văn hóa, trao đổi sinh viên… và tiến tới các dự án lớn về đào tạo, nghiên cứu khoa học, ngôn ngữ và văn hóa.

Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn, Giám đốc ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông (FEFU) Nikita Anisimov và Hiệu trưởng Trường ĐH Ngoại ngữ Đỗ Tuấn Minh đã cắt băng khánh thành Văn phòng đại diện của FEFU đặt tại ĐHQGHN

Giám đốc ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông (FEFU) Nikita Yu. Anisimov và Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn ký kết văn bản thỏa thuận hợp tác giữa hai đại học trong giai đoạn mới

Từ năm 2014, Khoa Quốc tế, ĐHQGHN đã hợp tác với Trường Đại học Kỹ thuật Năng lượng Mát-xcơ-va (MPEI) triển khai chương trình liên kết đào tạo Cử nhân ngành Tin học và Kỹ thuật máy tinh (đào tạo bằng tiếng Anh) theo mô hình học toàn phần tại Việt Nam, do Đại học Quốc gia Hà Nội cấp bằng. Trong quá trình học, sinh viên sau khi hoàn thành năm thứ 2 hoặc năm thứ 3 có thể chuyển tiếp sang học các năm cuối tại MPEI để nhận bằng của MPEI. Chương trình đào tạo ngành Cử nhân ngành Tin học và Kỹ thuật máy tính là chương trình đào tạo bằng tiếng Anh, khung chương trình, phương pháp giảng dạy, quy trình kiểm tra đánh giá theo chuẩn giáo dục quốc tế, được thiết kế trên cơ sở chương trình đào tạo của MPEI, đây là trường đại học hàng đầu của Liên bang Nga trong lĩnh vực đào tạo điện và năng lượng nguyên tử, điện tử sóng radio, kỹ thuật máy tính. Trường đứng thứ 6 trong bảng xếp hạng các trường Đại học của Liên bang Nga và đứng thứ 9 trong bảng xếp hạng về chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học của các trường đại học Liên bang Nga.

Các đại học và viện nghiên cứu của LB Nga luôn là đối tác truyền thống, tin cậy trong hợp tác chuyển giao khoa học và công nghệ. Trong thời gian qua, một số chương trình/dự án hợp tác giữa ĐHQGHN với LB Nga tiêu biểu như: Đề tài “Nghiên cứu kích thích plasmon bề mặt của cấu trúc nanophotonic kim loại” với ĐH Tổng hợp Quốc gia Moskva; Đề tài “Nghiên cứu động thái và cố định kim loại nặng có độc tính cao (Cd và Pb) trong đất ô nhiễm bằng những hợp chất hấp thụ tự nhiên” với Viện Thủy lợi và cải tạo đất; Dự án hợp tác với Viện triết học, Viện hàn lâm khoa học về đề tài “Đổi mới công tác xã hội trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế (Nghiên cứu kinh nghiệm của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và LB Nga); Dự án hợp tác nghiên cứu với ĐH Khí tượng thủy văn LB Nga về “Xây dựng cơ sở phương pháp luận và công nghệ quản lý tài nguyên nước các lưu vực sông lớn ở các lục địa Á-Âu trong điều kiện thiếu/không có số liệu quan trắc về khí tượng thủy văn (ví dụ cho LB Nga và  Việt Nam)”.

ĐHQGHN và ĐH Hàng hải Quốc gia G.I.Nevelskoy (MSU): hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực và khoa học công nghệ cho phát triển kinh tế hàng hải, ngày 10/9/2018

Hiện nay, ĐHQGHN cũng chú trọng phát triển hợp tác với các đối tác Nga trong nhiều ngành công nghệ mũi nhọn như công nghệ vật liệu mới, công nghệ hàng không – vũ trụ, năng lượng mới và điện hạt nhân… Điển hình là nhiệm vụ hợp tác được phối hợp thực hiện giữa Viện Công nghệ Hàng không Vũ trụ, Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN và Khoa Kỹ thuật Hàng không, Trường ĐH Hàng không Mát-xcơ-va (МАИ), Liên Bang Nga với chủ đề: “Nghiên cứu công nghệ sản xuất máy bay cánh quạt không người lái phục vụ các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và nuôi trồng thủy hải sản”. Hy vọng trong thơi gian tới, nhiệm vụ này sẽ được thông qua và triển khai với sự tài trợ của Chinh phủ hai nước để một mô hình hoàn chỉnh và máy bay cánh quạt không người lái có thể mang được khối lượng 40kg khi di chuyển, được ứng dụng cụ thể trong các lĩnh vực của cuộc sống và nhiệm vụ này sẽ tạo tiền đề cho nhóm nghiên cứu tiến đến nghiên cứu sản xuất máy bay có người lái cỡ nhỏ trong thời gian không xa.

Trong thời gian tới, Viện Công nghệ Thông tin, ĐHQGHN cũng sẽ hợp tác với Công ty RAZVITIYE LTD, LB Nga về chuyển giao công nghệ, nghiên cứu hoàn thiện sản phẩm, hai bên sẽ phối hợp phát triển và chuyển giao sản phẩm hệ thống cơ thể ảo để triển khai tại Việt Nam. Công ty RAZVITIYE sẽ chuyển giao 1 bộ sản phẩm (full option) cho Viện để thử nghiệm kèm theo đầy đủ các tài liệu hướng dẫn sử dụng, danh mục từ vựng gốc (bản mềm) để tạo điều kiện thuận lợi cho ITI thực hiện phần trách nhiệm của ITI. Sau đó sản phẩm sẽ được chuyển giao cho Khoa Y Dược, ĐHQGHN để cài đặt và triển khai hệ thống tại Khoa. Hy vọng  sản phẩm hệ thống cơ thể ảo này sẽ được ứng dụng trong lĩnh vực đào tạo của Khoa Y Dược, ĐHQGHN nói riêng và ngành Y khoa Việt Nam nói chung.

Cầu nối giao lưu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật hai quốc gia

Cùng với đào tạo và nghiên cứu khoa học, quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa hai bên những năm gần đây còn được thể hiện qua việc ĐHQGHN phối hợp tổ chức nhiều sự kiện lịch sử, văn hóa, văn nghệ lớn với các đối tác LB Nga.

Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, Đại sứ quán Liên bang Nga và ĐHQGHN đã phối hợp tổ chức Lễ tưởng niệm, tri ân các anh hùng liệt sỹ Việt Nam và Nga đã chiến đấu và hy sinh trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc

 Ngày 04/5/2017, tại Hội trường Nguyễn Văn Đạo, Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, Đại sứ quán LB Nga và ĐHQGHN đã phối hợp tổ chức Lễ tưởng niệm, tri ân các anh hùng liệt sỹ Việt Nam và Nga đã chiến đấu và hy sinh trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Lần đầu tiên tại Việt Nam, hàng trăm cựu chiến binh và thân nhân cựu chiến binh của cả Việt Nam và Liên bang Nga cùng có mặt tại ĐHQGHN hòa mình vào "Trung đoàn bất tử" nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn của hai quốc gia. Sự kiện này không chỉ nhằm thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đến những anh hùng liệt sỹ Việt Nam và Nga – những người đã hy sinh vì sự độc lập của đất nước mình và vì hòa bình của nhân loại mà còn có ý nghĩa sâu sắc trong thúc đẩy tình đoàn kết hữu nghị của hai quốc gia.

Trong hai ngày 23 và 24/11/2017, ĐHQGHN đã phối hợp với Đại sứ quán LB Nga, Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, Cơ quan Lưu trữ Liên bang Nga, Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước (Bộ Nội vụ), Khu Di tích Phủ Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học Quốc tế: “Ảnh hưởng của Cách mạng Tháng Mười Nga đến Cách mạng Việt Nam”. Hội thảo không chỉ có những báo cáo khoa học làm gia tăng những hiểu biết sâu sắc, toàn diện hơn về Cách mạng Tháng Mười Nga, mà còn nghiên cứu quan hệ hữu nghị Việt - Nga qua các chặng đường lịch sử; các chủ đề Việt Nam học cũng như Đông phương học ở Nga và Nga ngữ học ở Việt Nam với nhiều cách nhìn nhận, phân tích kết hợp giữa chuyên ngành và tiếp cận liên ngành, đa ngành.

Chương trình giao lưu văn hóa nghệ thuật giữa ĐHQG Kurgan, LB Nga và ĐHQGHN là một hoạt động quan trọng trong khuôn khổ "Năm chéo" 2019 của Nga tại Việt Nam và Việt Nam tại Nga, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo giữa Việt Nam – LB Nga đã được tổ chức vào ngày 10/4/2019, tại chương trình, nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc đã được sinh viên hai nước Nga và Việt Nam thể hiện sôi động.

Trong khuôn khổ Diễn đàn thanh niên Việt – Nga 2019 tại Việt Nam, ngày 24/7/2019, tại ĐHQGHN, Ủy ban quốc gia về thanh niên Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phối hợp với Cơ quan LB Nga về công tác thanh niên tổ chức buổi Tọa đàm “Thanh niên góp phần vun đắp tình hữu nghị truyền thống Việt – Nga; Gặp gỡ, giao lưu với các nhân vật tiêu biểu gắn với lịch sử phát triển quan hệ Việt Nam – Liên bang Nga". Sự kiện có sự góp mặt của 120 đại biểu thanh niên đến từ hai nước Việt Nam, LB Nga. Tham dự Tọa đàm, sinh viên hai nước đã được giao lưu văn hóa, nghệ thuật, lắng nghe những tham luận của các đại biểu thanh niên Việt Nam – LB Nga để trao đổi thông tin về các phong trào thanh niên, đồng thời đề xuất những hợp tác giữa các tổ chức thanh niên hai nước, nhằm góp phần làm sâu sắc thêm mối quan hệ tốt đẹp giữa hai dân tộc.

Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn phát biểu tại Tọa đàm “Thanh niên góp phần vun đắp tình hữu nghị truyền thống Việt – Nga”

Những ghi nhận quý báu

Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn dự phiên họp toàn thể tại Hội nghị giáo dục các đại học APEC trong khuôn khổ của Diễn đàn kinh tế Phương Đông (EEF) 2018 được tổ chức tại ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông (FEFU), Liên bang Nga, từ ngày 11 – 13/9/2018

Với vị thế là trung tâm đào tạo và nghiên cứu hàng đầu Việt Nam, ĐHQGHN là điểm đến của nhiều học giả, nhà khoa học nổi tiếng, đặc biệt là các nguyên thủ, chính khách trên thế giới. Ngày 2/12/2014, đoàn Đại biểu cấp cao Quốc hội Liên bang Nga do ông Sergey Yevgenyevich Naryshkin, Chủ tịch Duma Quốc gia Nga (Quốc hội Liên bang Nga) dẫn đầu đã đến thăm, nói chuyện giao lưu với lãnh đạo và sinh viên ĐHQGHN về những trang sử chung của hai quốc gia, về tình hữu nghị cũng như để giới thiệu về những triển vọng hợp tác giữa Việt Nam – LB Nga.

Với những đóng góp quý báu trong thúc đẩy quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và LB Nga, nhiều nhà lãnh đạo, nhà khoa học của ĐHQGHN đã vinh dự được nhận giải thưởng cao quý của Chính phủ LB Nga cũng như những sự ghi nhận từ các đại học Nga.

PGS.TSKH Nguyễn Tuyết Minh là đại diện duy nhất của Việt Nam nhận Huy chương Pushkin từ Tổng thống Nga Putin, tại Điện Kremlin

Theo Sắc lệnh của Tổng thống Liên bang Nga số 475 ký ngày 09/10/2017 “Về trao tặng các giải thưởng Nhà nước của Liên bang Nga”, công dân Việt Nam được vinh dự nhận Huy chương Pushkin là PGS.TSKH. Nguyễn Tuyết Minh - cố vấn khoa học của Phòng đọc Thế giới Nga thuộc Khoa Quốc tế, ĐHQGHN. Ngày 4/11/2017, bà là đại diện duy nhất của Việt Nam nhận Huy chương Pushkin từ Tổng thống Nga Putin, tại Điện Kremlin.

Trong chuyến công tác tới Liên bang Nga vào tháng 9/2018, tham dự phiên họp mở rộng Hội đồng Khoa học và Đào tạo của ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông (FEFU), Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn đã vinh dự được trao bằng Tiến sĩ danh dự từ FEFU - một trong những đại học lớn nhất ở LB Nga vì những đóng góp trong nghiên cứu văn hóa Á Đông và phát triển hợp tác giáo dục. Trước đó, trong chuyến công tác vào năm 2014 tại Liên bang Nga, Trường Đại học Kỹ thuật Năng lượng Mát-xcơ-va (MPEI) đã long trọng tổ chức lễ trao bằng Tiến sĩ danh dự cho nguyên Giám đốc ĐHQGHN Phùng Xuân Nhạ (nay là Bộ Trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) nhằm ghi nhận những đóng góp quan trọng của Giám đốc ĐHQGHN đối với việc phát triển lĩnh vực đào tạo nói chung và với sự hợp tác giữa hai ĐH nói riêng.

Giám đốc ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông (FEFU) Nikita Yu. Anisimov trao bằng Tiến sĩ danh dự cho Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn

Nhằm tăng cường hợp tác song phương và ghi nhận sự đóng góp của các nhà khoa học hai bên trong triển khai các hoạt động hợp tác nghiên cứu khoa học, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, ĐHQGHN cũng đã trao bằng Tiến sĩ danh dự cho Viện sĩ Sadovnichy V. A., Giám đốc Đại học Tổng hợp Quốc gia Mát-xcơ-va; GS. TSKH. Kropatrev N.M., Giám đốc Đại học Tổng hợp Quốc gia Saint Petersburg (SbPtU) và GS.TSKH Zelenhev E.I., Chủ nhiệm Khoa Phương đông học, ĐHQG Saint Petersburg.

Ngày 18/6/2019, nhằm ghi nhận những đóng góp quý báu cho việc phát triển mối quan hệ hợp tác hữu nghị tốt đẹp giữa ĐHQGHN và các trường đại học, viện nghiên cứu của LB Nga nói riêng, và giữa hai nước nói chung về khoa học công nghệ, đào tạo phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, ĐHQGHN đã trao Kỷ niệm chương vì sự phát triển ĐHQGHN cho Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Liên bang Nga tại Việt Nam Konstantin V. Vnukov và Giám đốc Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội Natalia V. Shafinskaya.

Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn trao Kỷ niệm chương vì sự phát triển ĐHQGHN cho Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Liên bang Nga tại Việt Nam Konstantin V. Vnukov

Quan hệ Việt Nam – Liên bang Nga được xây dựng và phát triển trên nền tảng của tình hữu nghị gắn bó giữa hai dân tộc đã được kiểm chứng theo thời gian. Với vị thế là đại học hàng đầu của Việt Nam, ĐHQGHN sẽ tiếp tục phối hợp với các đối tác Liên bang Nga cùng triển khai những chương trình hợp tác hiệu quả, góp phần thúc đẩy và làm phong phú mối quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam – Liên bang Nga, không chỉ vì lợi ích của nhân dân hai nước mà còn góp phần vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Các tin liên quan:

- Phát triển hợp tác trong giáo dục – văn hóa: ưu tiên trong quan hệ Việt Nam – Liên bang Nga

- Trao Kỷ niệm chương vì sự phát triển ĐHQGHN cho Đại sứ Nga và Giám đốc Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga

- Các Tiến sĩ Danh dự của Đại học Quốc gia Hà Nội

- Giám đốc ĐHQGHN nhận bằng Tiến sĩ danh dự của ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông, Liên bang Nga

- [Video] Cán bộ, sinh viên Việt - Nga hào hứng giao lưu văn hoá, nghệ thuật

- Kết nối giữa các đại học nghiên cứu và các doanh nghiệp triển khai – đòn bẩy thúc đẩy phát triển bền vững

- ĐHQGHN và MSU: hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực và khoa học công nghệ cho phát triển kinh tế hàng hải

- Mở rộng hợp tác giữa ĐHQGHN và ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông

- Cộng hưởng sức mạnh tri thức và sáng tạo của các đại học để tạo xung lực mới cho hợp tác APEC

- Khai trương phòng đọc thế giới Nga

- Tổng thống Liên bang Nga trao tặng Huy chương Pushkin cho nhà khoa học của ĐHQGHN

- Hội thảo khoa học quốc tế: “Ảnh hướng của Cách mạng tháng Mười Nga đến Cách mạng Việt Nam”

- Kỉ niệm Ngày Chiến thắng: “Không có gì bị lãng quên! Không có ai bị lãng quên!”

- Văn hoá Nga, tinh thần Nga thẫm đẫm trong tâm hồn người Việt