Xây dựng trường đại học nghiên cứu tiên tiến theo mô hình quốc tế với ba chức năng: đào tạo, nghiên cứu khoa học và phục vụ xã hội trong đó nghiên cứu khoa học vừa là mục đích vừa là phương tiện để nâng cao chất lượng đào tạo. Việc đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và triển khai công nghệ gắn với đổi mới đào tạo đại học và sau đại học dẫn đến đổi mới về chất đối với cán bộ giảng viên và sinh viên. Chính vì vậy, xây dựng và phát triển phong trào nghiên cứu khoa học trong sinh viên là mục tiêu, là phương thức thực hiện sự đổi mới trong giảng dạy và là khả năng có hiệu quả nhất cho phương pháp đào tạo lấy sinh viên làm trung tâm.

Trong những năm qua, công tác nghiên cứu khoa học trong sinh viên là một trong những thế mạnh của Khoa Hóa học Trường ĐHKHTN - ĐHQGHN. Số lượng và chất lượng nghiên cứu tăng lên: năm 2003 có 36 báo cáo, năm 2004: 42, năm 2005: 72, năm 2006: 74. Trong giai đoạn 2001 - 2006, chất lượng nghiên cứu và báo cáo khoa học của sinh viên có tính chất đột phá, có những báo cáo khoa học tham gia tiếp tục tại các hội nghị khoa học quốc gia, quốc tế đặc biệt trong lĩnh vực vật liệu mới, lĩnh vực hóa dầu, hóa dược.

Trao đổi bài ngay trên sân trường.

Để triển khai có hiệu quả phong trào nghiên cứu khoa học trong sinh viên, Khoa Hóa đã từng bước xây dựng lộ trình thực hiện.

Xây dựng những định hướng khoa học và xây dựng các nhóm khoa học theo định hướng ưu tiên, từng bước tập hợp cán bộ và hình thành các nhóm nghiên cứu lớn.

Nhóm khoa học và công nghệ vật liệu nano - vật liệu kim loại, vật liệu cơ kim, vật liệu hữu cơ. Nhóm khoa học và công nghệ vật liệu xốp kích thước nano, vật liệu composit, vật liệu màng, vật liệu y sinh, công nghệ xử lý môi trường, công nghệ phân tích lượng vết trong thực phẩm, y sinh,...

Xây dựng cơ sở vật chất: Xây dựng phòng thí nghiệm chuẩn quốc gia trên cơ sở các thiết bị của các dự án hóa học vật liệu, WB và OPEC.

Trên cơ sở những định hướng nghiên cứu mới, đề tài nghiên cứu cơ bản và khoa học công nghệ tăng về số lượng và kinh phí, sự hiện đại hóa các trang thiết bị giảng dạy và nghiên cứu mới. Đây là những tiền đề đột phá trong việc đổi mới đạo tạo và đẩy mạnh nghiên cứu khoa học cho sinh viên. Khoa Hóa học có đội ngũ giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ là những cán bộ khoa học có bản lĩnh và trình độ, nhanh nhạy trong việc tiếp cận nghiên cứu khoa học và các hướng nghiên cứu cơ bản và công nghệ mới.

Tổ chức thực hiện: Hóa học là khoa học không tách rời thực nghiệm, thời lượng học tập của sinh viên rất lớn, vì vậy cần phải có sự sắp xếp hợp lý thời khóa biểu thì sinh viên mới tham gia nghiên cứu khoa học có hiệu quả. Kết thúc học kỳ II của năm thứ 2, Ban Chủ nhiệm khoa cùng các Chủ nhiệm bộ môn triệu tập sinh viên phổ biến về ngành nghề, về các chuyên ngành, các hướng nghiên cứu, các đề tài nghiên cứu nhằm định hướng cho sinh viên tiếp cận trực tiếp với nghiên cứu khoa học, những sinh viên có học lực khá (học kỳ III và IV) có kết quả trung bình 7.0 trở lên đủ điều kiện để tham gia nghiên cứu khoa học, những sinh viên khác có thể làm niên luận hoặc niên luận có thực nghiệm. Trong thời gian hè, sinh viên được tự chủ về thời gian tham gia nghiên cứu khoa học. Khoa Hóa học có hệ thống máy tính đủ lớn, 2 phòng thí nghiệm chuyên đề có một máy tính để sinh viên được sử dụng miến phí, tra cứu tài liệu trên mạng, được tiếp cận trực tiếp kiến thức mới một cách chủ động, biết tìm tài liệu, dịch và xử lý tài liệu nước ngoài đồng thời đây cũng là cách học ngoại ngữ rất có hiệu quả.

Trong quá trình nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của thày, sinh viên chủ động tìm hiểu phương pháp nghiên cứu, tiếp cận khả năng nghiên cứu, sử dụng phương pháp nghiên cứu hiện đại, viết văn bản khoa học, biện luận kết quả nghiên cứu. Trình bày văn bản khoa học, bảo vệ kết quả trên diễn đàn... sinh viên có cơ hội thử nghiệm, tập dượt khả năng, bản lĩnh, sự tự tin trong thuyết trình... Phải thấy rằng nghiên cứu khoa học là biến cách học thụ động sang phương pháp học chủ động và góp phần tích cực nhất trong đổi mới phương pháp dạy và học.

*

Hầu hết các sinh viên giỏi, xuất sắc đều trưởng thành từ phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên. Có thể khẳng định rằng, chính nghiên cứu khoa học là cơ hội thể hiện bản lĩnh của người sinh viên một cách rõ rệt nhất. Qua nhiều năm, có thể thấy rằng hầu hết những sinh viên đạt giải của nghiên cứu khoa học sinh viên đều là những giảng viên, những nhà nghiên cứu, những nghiên cứu sinh, hiện nay nhiều sinh viên đang làm nghiên cứu sinh tại các nước phát triển như Mỹ, Anh, Canada, Pháp, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật, Tây Ban Nha...

Nhiều thế hệ cán bộ, sinh viên Khoa Hóa học đã góp phần dựng xây nên Trường ĐHKHTN - ĐHQGHN hôm nay.

Trong quá trình học tập và nghiên cứu khoa học, nhiều sinh viên đã có công trình khoa học (bài báo hoặc tham dự hội nghị khoa học). Nhiều sinh viên tham gia báo cáo tại hội nghị khoa học quốc tế.

Năm 2006, hội nghị khoa học sinh viên Khoa Hóa học, Trường ĐHKHTN - ĐHQGHN diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 100 năm Đại học Đông Dương, 50 năm truyền thống Trường ĐHKHTN - ĐHQGHN, 50 năm Khoa Hóa học với 27 báo cáo hội trường, 48 poster thể hiện khả năng năng động, nhạy bén tiếp cận phương pháp học tập hiện đại của sinh viên. Công tác nghiên cứu khoa học sinh viên Khoa Hóa học ngày càng có hiệu quả lớn trong lộ trình xây dựng Trường ĐHKHTN trở thành trường đại học nghiên cứu tiên tiến.

Thầy tận tâm, bản lĩnh khoa học cao, sinh viên được khuyến khích vật chất bằng các trang thiết bị hiện đại đang đi vào vận hành có hiệu quả gây tiếng vang xã hội. Đề tài nghiên cứu khoa học các cấp trực tiếp hỗ trợ kinh phí cho sinh viên điều đó khẳng định vị trí khoa học và tiềm năng khoa học của sinh viên ngành Hóa - Trường ĐHKHTN - ĐHQGHN.