|
Sau gần 30 năm tiến hành cải cách giáo dục với phương châm “dò đá qua sông” vừa làm vừa rút kinh nghiệm, nền giáo dục Trung Quốc đã thu được nhiều thành tựu đáng ghi nhận và cũng bộc lộ những khó khăn cần tiếp tục giải quyết. Trên cơ sở nghiên cứu tiến trình và những diễn biến cụ thể của quá trình cải cách và phát triển có thể rút ra một số bài học chủ yếu của giáo dục Trung Quốc trong thời kỳ 1978-2003 sau đây:
- Trong thời kỳ cải cách mở cửa, Trung Quốc đã xác định đúng đắn nhiệm vụ xây dựng và phát triển giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực, cho thời kỳ công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước. Các chính sách về giáo dục ở Trung Quốc đã kết hợp giữa phát triển với ổn định, giữa cải cách với điều chỉnh cơ cấu, giữa cải cách thành thị với cải cách nông thôn, giữa cải cách thể chế kinh tế với cải cách đồng bộ khoa học kỹ thuật, giáo dục, văn hóa và chính trị. Tất cả đã tạo nên đặc điểm cải cách mở cửa Trung Quốc.
Trong quá trình cải cách và phát triển giáo dục, Trung Quốc đã xử lý chính xác mối quan hệ giữa hiệu suất với công bằng. Nếu trong cải cách kinh tế, Trung Quốc chấp nhận có những vùng giàu có trước để tiến tới cùng giàu có thì trong cải cách giáo dục Trung Quốc cũng chấp nhận có những vùng phổ cập trước và sau đó tiến tới cùng phổ cập. Trung Quốc đã giải quyết hợp lý mối quan hệ giữa kinh tế, xã hội và giáo dục.
Trung Quốc đã xác định rất rõ, đất nước phát triển nhờ có khoa học và giáo dục phát triển, một trong những nhiệm vụ được ưu tiên là xây dựng đội ngũ giáo viên. Trung Quốc thực hiện chiến lược “khoa giáo hưng quốc” và coi đó là quyết sách chiến lược trọng đại, là phương châm duy trì lâu dài để đảm bảo sự phát triển của đất nước. Đồng thời nhiệm vụ được chú ý ưu tiên là xây dựng và chuẩn hoá đội ngũ giáo viên, bởi họ là nhân tố trực tiếp tác động đến sự thành bại của sự nghiệp cải cách giáo dục.
Quan tâm toàn diện, tạo điều kiện để ngành giáo dục đáp ứng được yêu cầu phát triển của xã hội. Đồng thời, Trung Quốc cũng quan tâm đến đặc điểm tâm lý của thanh niên, đào tạo những con người lao động có khả năng thích ứng với sự phát triển ở địa phương. Đối với giáo dục hướng nghiệp, Trung Quốc đã thành công trong chỉ đạo thực hiện "song nguyên chế" nhằm phân luồng giáo dục sau phổ cập.
|
