Tin tức & Sự kiện
Trang chủ   >   >    >  
Vài suy nghĩ về Khối THPT Chuyên Hóa trong thời gian 15 năm qua
Năm 1965 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang bước vào giai đoạn ác liệt, khi Đế quốc Mĩ đã tiến hành cuộc chiến tranh đánh phá miền Bắc nước ta, trường phải sơ tán lên vùng núi rừng Đại Từ, Bắc Thái thì cố Bộ trưởng Bộ Đại học và THCN Giáo sư Tạ Quang Bửu đã đề nghị trường Đại học Tổng hợp Hà Nội thành lập khối Toán đặc biệt, cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng đã ký quyết định thành lập khối Toán Đặc biệt của trường.

Từ đó tới nay khối PTTH Chuyên Toán đã đào tạo được biết bao nhà toàn học tài giỏi: Hơn 100 em đã được huy chương, phần lớn huy chương vàng tại các kì thi Toán quốc tế, nhiều em đã trở thành tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư, những nhà giáo tài giỏi trong đó nhiều nhà giáo đã nhiệt tình dạy toán cho học sinh khối trung học chuyên Hoá. Sự ra đời từ rất sớm của khối chuyên Toán là thực tế hùng hồn nhất chứng minh rằng việc ra đời của các khối chuyên là đúng đắn, nhất là trong hoàn cảnh chiến tranh đã kết thúc toàn quốc đã thống nhất và bước vào thời kì xây đựng đất nước với mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.”

Khối Phổ thông Trung học Chuyên Hoá của trường tuy ra đời rất chậm (mãi đến năm 1992, tức là sau khối chuyên Toán gần 30 năm) do những khó khăn về cơ sở vật chất như về giảng đường, về phòng thí nghiệm, về cán bộ giảng dạy và về sự chưa thống nhất ban đầu trong toàn Khoa về quan niệm mục tiêu đào tạo nhưng với sự quyết tâm của Ban Chủ nhiệm Khoa, sự cố gắng của nhiều cán bộ giảng dạy và nhất là sự say mê cố gắng học tập của các em học sinh ngay từ các khoá đầu đã sớm đạt nhiều kết quả tốt đẹp: chất lượng các khoá học sinh đầu tiên rất tốt gần 100% đỗ đại học, hàng chục em khoá đầu tiên đã được Bộ Giáo dục gửi đi đào tạo tại các trường Đại học ở nước ngoài phần lớn ở Úc và chỉ sau khi thành lập được 5 năm, năm nào học sinh của ta cũng được chọn đi thi Olimpic Hoá học quốc tế, năm đầu tiên thi ở Maxcơva là một trong những năm đề thi khó nhất ta đã có huy chương và chỉ sau khi thành lập được hơn 10 năm cả 3 em của trường đi thi ở Đức đã có 2 huy chương Bạc, năm sau 3 em đi thi ở Đài Loan đã có 3 huy chương vàng và 1 huy chương bạc góp phần đưa đoàn Việt nam xếp thứ 2 (trong 64 nước tham gia). Điều rất mừng là ngày càng nhiều học sinh khối chuyên trở thành sinh viên khoa Hoá chúng ta, nhiều em đã tốt nghiệp đã trưởng thành và rất thành đạt. Nhiều em đã tốt nghiệp Khoa Hoá và đang làm nghiên cứu sinh hoặc đã có học vị Thạc sĩ, tiến sĩ tại các trường Đại học tiên tiến nước ngoài. Là một cán bộ giảng dạy đã tham gia liên tục 12 năm dạy cho học sinh khối PTTH chuyên Hoá của trường, chúng tôi đã có những suy nghĩ và rút ra được những kinh nghiệm sau:

- Mục tiêu chính là đào tạo các em trở thành các sinh viên xuất sắc của Khoa Hoá của trường ta và về sau trở thành các nhà hoá học giỏi phục vụ đất nước. Chúng ta không ép các em phải thi vào khoa Hoá nhưng hoàn toàn không nên nghĩ rằng dạy sao cho các em đỗ đại học cao là tốt rồi, nếu nghĩ như vậy là đã không thực hiện được mục tiêu lớn nhất là đào tạo các cán bộ hoá học xuất sắc cho đất nước trong đó có các nhà hoá học giỏi thay thế chúng ta. Do đó, theo chúng tôi khối trung học phổ thông chuyên Hoá phải gắn liền với khoa Hoá, cũng như các khối chuyên phải được gắn chặt với các khoa đã sinh ra mình. Ta thấy ngay, việc giảng dạy và kết quả giảng dạy trong những năm từ 1992 đến 2002 ở cơ sở Lê Thánh Tông khi học sinh được thực tập trong các phòng thí nghiệm của Khoa Hoá, được hàng ngày tiếp xúc với sinh viên và các thày cô trong khoa Hoá, được học tập trong không khí của Khoa Hoá và Ban Chủ nhiệm Khoa thường xuyên nắm được tình hình khối chuyên của Khoa mình tốt hơn và thuận lợi hơn thời gian ở cơ sở Mễ Trì. Do hạn chế về cơ sở vật chất của nhà trường toàn bộ các khối chuyên phải chuyển xuống cơ sở Mễ Trì là một thiệt thòi cho Khoa Hoá. Tuy vậy, nhà trường đã cho phép xây dựng các phòng thí nghiệm cho khối Chuyên Hoá ở đó. Tuy nhiên, theo chúng tôi hệ thống phòng thí nghiệm còn quá nghèo nàn, nhỏ bé nên chúng ta cần nâng cấp và trang bị thêm để nâng cao hơn nữa chất lượng giảng dạy và đẩy mạnh lòng say mê ham học của học sinh. Chúng tôi cho rằng nếu các em mà còn được học ở Lê Thánh Tông thì chắc chắn hàng năm số học sinh thi vào Khoa Hoá của chúng ta ngày càng tăng lên và mục tiêu đào tạo chính của chúng ta sẽ sớm đạt được. Do đó nhà trường và Ban Chủ nhiệm Khoa Hóa cần xin thêm kinh phí cho việc nâng cấp chất lượng phòng thí nghiệm Hóa học tại cơ sở Chuyên Hóa Mễ trì.

- Theo chúng tôi trong ba chục năm qua (thời kì đổi mới) sách giáo khoa cho khối PTTH cũng đã có nhiều thay đổi song so với các nước trên thế giới sách giáo khoa chính thống và sách tham khảo môn Hoá tuy đang tràn ngập, lan tràn trên thị trường song còn lâu mới theo kịp và hội nhập được với các nước tiên tiến, nhất là về mặt ứng dụng của hoá học trong thực tiễn của cuộc sống. Thẳng thắn mà nói sách giáo khoa bộ môn Hoá học của chúng ta còn rất lạc hậu so với yêu cầu hội nhập mà Đảng và Nhà nước đã đề ra và đang kêu gọi mọi người phấn đấu thực hiện (trong khi đó sự xuất hiện ô tô tư nhân, điện thoại di động, và hiện đại hoá truyền hình phát triển cực kì nhanh và không thua kém các nước tiên tiến là mấy). Sách giáo khoa của ta rất khô khan, quá ngắn gọn. Việc bố trí chương trình 4 tiết 1 tuần cho môn Hoá và 1 tháng có 1 buổi thực tập là hợp lí. Vấn đề là các thày cô dạy hoá trong các buổi dạy cố gắng lồng các ứng dụng của Hoá học và các thí dụ về vẻ đẹp của Hoá học cho học sinh là rất cần thiết, để các em say mê học tập môn Hoá hơn nữa.Vì sao như vậy? Theo tôi, trong hoàn cảnh tại Hà nội và các thành phố lớn của nước ta hiện nay mặt bằng trí tuệ và thể chất của học sinh là khá tốt và khá đồng đều, đối với học sinh chuyên Hoá của chúng ta càng như vậy (thi vào khoảng trên dưới 2000 em mỗi năm mà chúng ta chỉ chọn 100 em, nói chúng ta đã chọn toàn học sinh giỏi), tuy nhiên cái khác là trong 100 học sinh đó, ý chí đối với học tập, ý chí vươn lên và lòng say mê, khát vọng học tập khác nhau rất nhiều. Vì vậy các thày các cô dạy Hoá, môn học chính của khối PTTH chuyên Hoá cần chú ý rất nhiều đến phương pháp giảng dạy, đến các hướng nghiên cứu chính của các thày cô trong khoa ta, đến truyền thống của khoa Hoá chúng ta qua từng bài giảng để các em có lòng say mê và khát vọng nghề nghiệp trong những bước đi sau này. Thực tế của các em học sinh chuyên Hoá đã tốt nghiệp cử nhân khoa ta sau khi đi nghiên cứu sinh, đã tốt nghiệp Tiến sĩ ở các nước tiên tiến về nói chuyện với chúng tôi rằng được học đại học ở Khoa Hoá , được làm luận văn tốt nghiệp và nghiên cứu khoa học với các thày nên khi sang bên đó sau khi nhận đề tài là làm quen phòng thí nghiệm và biết bắt tay vào nghiên cứu ngay. Chính em Thu Hiền sang nghiên cứu vấn đề rất mới lĩnh vực nhận dạng các chất đã tổng hợp được hợp chất và cấy lên ionit để tách và định lượng được các chất đồng phân quang học. Em đã có 4 bài báo đã được đi dự hội nghị khoa học quốc tế tại Nhật bản và sắp bảo vệ tiến sĩ ở Anh. Em Đặng Thanh Tùng nghiên cứu vấn đề hoàn toàn mới: áp dụng lĩnh vực hoá học phemto giây ( 10-15 sec.) để nghiên cứu các cơ chế phản ứng ở Thụy sĩ đã bảo vệ thành công luận văn tiến sĩ sau khi đã nghiên cứu bảo vệ Thạc sĩ ở Anh, em đã về nước. Đó là 2 thí dụ các cựu học sinh chuyên Hoá, là sinh viên Khoa Hoá chúng ta đào tạo đã đi nghiên cứu ở nước ngoài thu đuợc kết quả rất tốt mặc dầu lĩnh vực nghiên cứu rất mới mẻ. Thực tế còn nhiểu trường hợp khác. Trong những năm qua số học sinh chuyên Hoá trở thành sinh viên khoa Hoá không nhiều, khoảng 10-15%, nhưng nhìn chung các em đã là bộ phận chủ chốt của sinh viên khoa Hoá trong học tập, trong công tác của Đoàn và của sinh viên. Chúng ta cần cố gắng nhiều hơn nữa để đội ngũ học sinh chuyên Hoá trở thành sinh viên của Hoá ngày càng đông hơn. Theo chúng tôi, để thực hiện được điền đó trách nhiệm của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm và giáo viên dạy Hoá rất lớn và góp phần quyết định.

- Việc ra đời với mục đích thí điểm Khối cử nhân tài năng theo chúng tôi là biện pháp rất tốt để đào tạo đội ngũ các nhà hoá học trẻ có tài nhằm thay thế đội ngũ các thày cao tuổi về hưu và các nhà hoá học cho đất nước. Trong những năm vừa qua phần lớn các em của hệ này là học sinh khối PTTH chuyên Hoá của trường ta cùng một số em của các trường chuyên khác. Chúng ta tin tưởng và mong rằng trong thời gian tới lãnh đạo nhà trường và Bộ giáo dục đào tạo duy trì hình thức đào tạo này để khắc phục sự hẫng hụt về đội ngũ cán bộ, một thực tế đang rất phổ biến ở nước ta.

- Hình thức đào tạo, cách tổ chức việc đào tạo với nhiều kì thi trong một năm, giảng dạy có thực nghiệm, có kế hoạch thường xuyên bồi dưỡng kiến thức chuyên môn cho đội tuyển là những biện pháp quí báu để rèn luyện bản lĩnh của nguời học sinh, lòng say mê và khát khao với kiến thức của họ là những biện pháp tốt cần được duy trì và ngày càng nâng cao chất lượng.

- Có một nhược điểm của học sinh và kể cả học sinh chuyên Hoá là thích trao đổi khi kiểm tra bài kể cả nhiều học sinh giỏi. Có thể tất cả họ đều chăm chỉ, học hiểu và khá thuộc bài song khi kiểm tra nhiều em vẫn cảm thấy không chắc chắn vẫn muốn trao đổi xem đáp số của mình có đúng không? Điều đó đã thành thói quen rất khó sửa chữa vì vậy cần quan tâm đến vấn đề này giúp các em có tính tự lập và tự tin cao hơn nữa. Theo tôi giáo viên cần phân tích kĩ càng, ban đầu nên ra đề thi đúp để các em bỏ bớt dần thói quen trao đổi khi làm bài kiểm tra. Thi trắc nghiệm sẽ bỏ được hiện tượng này song thi trắc nghiệm như Bộ đã đề ra để tuyển sinh vào đại học kể cả đại học quốc gia và các trường trọng điểm là một hạ sách.

Muời lăm năm kể từ ngày khối Phổ thông Trung học chuyên Hoá ra đời đã trôi qua. Tuy khoa có nhiều khó khăn trong việc xây dựng cơ sở vật chất cho khối đào tạo chuyên này song đã có rất nhiều cố gắng góp phần đào tạo một số lượng không nhỏ các nhà khoa học trẻ cho đất nước và cho chính chúng ta. Chúng ta tin tưởng rằng mặc dù ngành giáo dục còn có nhiều khó khăn, có nhiều vấn đề, tiêu cực xuống cấp, nhưng với truyền thống tốt đẹp của khoa, quyết tâm của đội ngũ lãnh đạo và các thày cô trong khoa, khối phổ thông Trung học Chuyên Hoá sẽ ngày một trưởng thành và góp phần đào tạo nhiều thế hệ các nhà hoá học trẻ tài giỏi cho đất nước./.

 GS.TS Từ Vọng Nghi, Khoa Hóa học, ĐHKHTN - Trang Tin tức Sự kiện
  In bài viết     Gửi cho bạn bè
  Từ khóa :
Thông tin liên quan
Trang: 1   | 2   | 3   | 4   | 5   | 6   | 7   | 8   | 9   | 10   | 11   | 12   | 13   | 14   | 15   | 16   | 17   | 18   | 19   | 20   | 21   | 22   | 23   | 24   | 25   | 26   | 27   | 28   | 29   | 30   | 31   | 32   | 33   | 34   | 35   | 36   | 37   | 38   | 39   | 40   | 41   | 42   | 43   | 44   | 45   | 46   | 47   | 48   | 49   | 50   | 51   | 52   | 53   | 54   | 55   | 56   | 57   | 58   | 59   | 60   | 61   | 62   | 63   | 64   | 65   | 66   | 67   | 68   | 69   | 70   | 71   | 72   | 73   | 74   | 75   | 76   | 77   | 78   | 79   | 80   | 81   | 82   | 83   | 84   | 85   | 86   | 87   | 88   | 89   | 90   | 91   | 92   | 93   | 94   | 95   | 96   | 97   | 98   | 99   | 100   | 101   | 102   | 103   | 104   | 105   | 106   | 107   | 108   | 109   | 110   | 111   | 112   | 113   | 114   | 115   | 116   | 117   | 118   | 119   | 120   | 121   | 122   | 123   | 124   | 125   | 126   | 127   | 128   | 129   | 130   | 131   | 132   | 133   | 134   | 135   | 136   | 137   | 138   | 139   | 140   | 141   | 142   | 143   | 144   | 145   | 146   | 147   | 148   | 149   | 150   | 151   | 152   | 153   | 154   | 155   | 156   | 157   | 158   | 159   | 160   | 161   | 162   | 163   | 164   | 165   | 166   | 167   | 168   | 169   | 170   | 171   | 172   | 173   | 174   | 175   | 176   | 177   | 178   | 179   | 180   | 181   | 182   | 183   | 184   | 185   | 186   | 187   | 188   | 189   | 190   | 191   | 192   | 193   | 194   | 195   | 196   | 197   | 198   | 199   | 200   | 201   | 202   | 203   | 204   | 205   | 206   | 207   | 208   | 209   | 210   | 211   | 212   | 213   | 214   | 215   | 216   | 217   | 218   | 219   | 220   | 221   | 222   | 223   | 224   | 225   | 226   | 227   | 228   | 229   | 230   | 231   | 232   | 233   | 234   | 235   | 236   | 237   | 238   | 239   | 240   | 241   | 242   | 243   | 244   | 245   | 246   | 247   | 248   | 249   | 250   | 251   | 252   | 253   | 254   | 255   | 256   | 257   | 258   | 259   | 260   | 261   | 262   | 263   | 264   | 265   | 266   | 267   | 268   | 269   | 270   | 271   | 272   | 273   | 274   | 275   | 276   | 277   | 278   | 279   | 280   | 281   | 282   | 283   | 284   | 285   | 286   | 287   | 288   | 289   | 290   | 291   | 292   | 293   | 294   | 295   | 296   | 297   | 298   | 299   | 300   | 301   | 302   | 303   | 304   | 305   | 306   | 307   | 308   | 309   | 310   | 311   | 312   | 313   | 314   | 315   | 316   | 317   | 318   | 319   | 320   | 321   | 322   | 323   | 324   | 325   | 326   | 327   | 328   | 329   | 330   | 331   | 332   | 333   | 334   | 335   | 336   | 337   | 338   | 339   | 340   | 341   | 342   | 343   | 344   | 345   | 346   | 347   | 348   | 349   | 350   | 351   | 352   | 353   | 354   | 355   | 356   | 357   | 358   | 359   | 360   | 361   | 362   | 363   | 364   | 365   | 366   | 367   | 368   | 369   | 370   | 371   | 372   | 373   | 374   | 375   | 376   | 377   | 378   | 379   | 380   | 381   | 382   | 383   | 384   | 385   | 386   | 387   | 388   | 389   | 390   | 391   | 392   | 393   | 394   | 395   | 396   | 397   | 398   | 399   | 400   | 401   | 402   | 403   | 404   | 405   | 406   | 407   | 408   | 409   | 410   | 411   | 412   | 413   | 414   | 415   | 416   | 417   | 418   | 419   | 420   | 421   | 422   | 423   | 424   | 425   | 426   | 427   | 428   | 429   | 430   | 431   | 432   | 433   | 434   | 435   | 436   |