|
Ngày 16/10/2009 tới đây, Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN sẽ tổ chức Lễ kỷ niệm 10 năm ngày truyền thống, 5 năm ngày thành lập và đón nhận phần thưởng cao quý do Đảng và Nhà nước phong tặng đó là Huân chương Lao động hạng Ba. Đây chính là cơ hội để các thế hệ nhà quản lý, nhà khoa học, cán bộ, giảng viên, sinh viên nhà trường gặp gỡ, tri ân với những gì đã trải qua đồng thời tạo điểm tựa để xây dựng và phát triển trường trở thành cơ sở đào tạo đại học, sau đại học, nghiên cứu khoa học chất lượng cao, trình độ cao, đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhân sự kiện này, chúng tôi đã có cuộc gặp và trò chuyện với GS.VS Nguyễn Văn Hiệu - nguyên là Hiệu trưởng Nhà trường...
Thưa GS.VS Nguyễn Văn Hiệu, với tư cách là một trong những người có công đầu với sự ra đời và lớn mạnh của Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN thầy có thể chia sẻ đôi điều tâm huyết của mình về quá trình thành lập Nhà trường?
Từ đầu những năm 90 trong một số buổi tọa đàm với những trò thân cận, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt có nêu ra một vấn đề đó là bước vào thời kỳ đổi mới việc xây dựng các trường đại học tầm cỡ quốc tế là hết sức quan trọng . Muốn làm được như vậy thì điều đầu tiên là chúng ta phải tìm hiểu, tham khảo ở một số trường đại học danh tiếng trên thế giới để rút kinh nghiệm, thấy cái gì của họ hay thì học tập. Một số người trong chúng tôi đã góp ý với Thủ tướng rằng, theo xu thế hiện đại khi mà khoa học - công nghệ đang phát triển rất nhanh chóng và có sự gắn kết với nhau rất mật thiết, chính bởi vậy vấn đề này cần phải được quan tâm ngay từ khâu đào tạo. Nhìn ra thế giới ta thấy, những trường đại học danh tiếng nhất đều là những trường đa lĩnh vực gồm cả khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, khoa học công nghệ (theo nghĩa rộng tức là có thể có cả kinh tế, công nghệ thông tin, y học, nông học...) và Việt Nam cũng cần phải hướng tới xây dựng những trường đại học như vậy. Việc thành lập 2 ĐHQG (ĐHQGHN và ĐHQG TP.HCM) theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực tiến lên ngang tầm quốc tế chính là để hiện thực hóa ý tưởng này của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt...
 |
|
Ảnh từ trái sang: GS.TS Nguyễn Minh Hiển - Nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, PGS.TS Trần Quang Vinh, GS.VS Nguyễn Văn Hiệu, PGS.TS Hà Quang Thụy, GS.TS Nguyễn Hữu Đức và GS.TS Đào Trọng Thi - Nguyên Giám đốc ĐHQGHN |
ĐHQGHN được thành lập trên cơ sở hợp nhất giữa Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội, Trường ĐH Ngoại ngữ và Trường ĐH Sư phạm Hà Nội nhưng lại thiếu hẳn lĩnh vực Khoa học Công nghệ mà đó lại là xu hướng phát triển tất yếu mà một đại học đa ngành, đa lĩnh vực phải có. Trường ĐH Công nghệ ra đời trong hoàn cảnh rất khó khăn, gần như xuất phát điểm từ con số 0. Giữa hoàn cảnh ấy, tôi đã được cố Thủ tướng giao cho trọng trách về ĐHQGHN để lập ra Trường ĐH Công nghệ... Có thể nói điều tâm huyết nhất, niềm vui lớn nhất của tôi chính là đã thực hiện thành công một chủ trương rất sáng suốt và đúng đắn của một người thầy, người anh rất đáng kính là anh Sáu Dân (cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt) đã giao phó...
Mặc dù “tuổi đời còn rất trẻ” nhưng Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN thời gian qua đã đạt được những thành tựu rất lớn, có tiếng vang và dần dần khẳng định thương hiệu của mình, vậy từ góc độ một người đã từng làm lãnh đạo cao nhất của Nhà trường, xin thầy cho biết: Những yếu tố nào đã làm nên thành công đó?
Theo tôi, yếu tố quan trọng nhất là sự lãnh đạo sáng suốt, hợp lý của Ban Giám đốc và Đảng ủy ĐHQGHN bởi nếu không có yếu tố này thì không thể thành công bất cứ việc gì. Những ngày đầu tôi về tham gia xây dựng trường, công việc hết sức khó khăn nhưng hoàn cảnh khá thuận lợi. Ban Giám đốc và Đảng ủy ĐHQGHN đã ủng hộ chúng tôi rất nhiệt tâm, bằng cả ý chí để quyết tâm xây dựng thành công một trường đại học chuyên về công nghệ hiện đại, tiến tới ngang tầm quốc tế.
Chính nhờ có yếu tố thứ nhất này mà Khoa Công nghệ trước đây và sau này là Trường ĐH Công nghệ đã nhận được sự ủng hộ rất lớn từ phía các đơn vị thành viên ĐHQGHN, từ một số bộ ngành Trung ương như Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Kế hoạch Đầu tư... Những cơ quan này cũng rất hưởng ứng kế hoạch xây dựng các mô hình đại học đạt đẳng cấp quốc tế với quyền tự chủ cao. Chẳng thế mà ngay từ khi tôi mới về làm Chủ nhiệm Khoa Công nghệ, tất cả những đề án về xây dựng cơ sở vật chất cho đơn vị được trình lên đều rất thuận lợi.
Yếu tố thứ ba theo tôi là sự quyết tâm, năng động, sáng tạo của đội ngũ các nhà giáo nhất là những nhà giáo chủ chốt gắn bó với Khoa Công nghệ rồi Trường ĐH Công nghệ từ những ngày đầu. Khi trường thành lập rồi đó là quyết tâm, ý chí, đường lối chỉ đạo sáng suốt của Ban Giám hiệu và của Đảng ủy Nhà trường. Quả thực ngay từ khi tôi về lãnh trọng trách xây dựng Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN thì cả 3 yếu tố này đều rất thuận lợi.
Có nhiều người nói rằng Trường ĐH Công nghệ được thành lập đã tạo nên một bước tiến mới trong mô hình hợp tác chiến lược giữa trường đại học và viện nghiên cứu? Thầy đánh giá thế nào về điều này?
Nói rằng Trường ĐH Công nghệ được thành lập đã tạo nên một bước tiến mới trong mô hình hợp tác chiến lược giữa trường đại học và viện nghiên cứu là hoàn toàn đúng nhưng chỉ ở giai đoạn ban đầu Nhà trường mới thành lập. Còn trong giai đoạn hiện nay thì điều đó không đủ bởi Trường ĐH Công nghệ đã có những bước phát triển mạnh trở thành một mô hình rất tiên tiến về mối liên kết giữa giảng dạy - nghiên cứu khoa học và doanh nghiệp. Khâu liên kết với doanh nghiệp tôi chưa kịp làm thì các đồng chí lãnh đạo khóa sau đã thực hiện thành công Có thể nói đây là một mô hình liên kết tiêu biểu, điển hình...
Bên cạnh đó tôi cũng muốn nhấn mạnh một ý đó là việc thành lập viện nghiên cứu trong trường đại học là điều đương nhiên, dứt khoát phải làm nhưng điều đó không bao giờ đủ. Một trường đại học không thể như một ốc đảo bởi lĩnh vực nghiên cứu khoa học rất rộng lớn, không thể quy tụ về đơn vị mình đầy đủ các chuyên gia đầu ngành. Vậy nên phương châm phát triển của Trường ĐH Công nghệ theo tôi là “mình phải hoàn chỉnh, toàn diện nhưng không khép kín, mình không thể tự làm tất cả nhưng vẫn phải có viện nghiên cứu, trung tâm ứng dụng, doanh nghiệp ở trong trường. Phải xây dựng viện nghiên cứu của mình thật mạnh và sau này có thể xây dựng thêm ở trong trường từ 1 đến 2 doanh nghiệp rồi tổ chức các liên kết hợp với viện nghiên cứu, doanh nghiệp bên ngoài để phát triển...”.
 |
|
Nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt và GS.VS Nguyễn Văn Hiệu
Ảnh: Bùi Tuấn |
Thầy có thể cho biết sự độc đáo trong đào tạo, nghiên cứu khoa học của Trường ĐH Công nghệ so với các trường đào tạo về công nghệ khác ở Việt Nam?
Trong hoàn cảnh trong nước đã có các trường đại học có truyền thống lâu đời và đã đi rất xa về đào tạo lĩnh vực khoa học công nghệ, vậy Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN mới thành lập phải lựa chọn những ngành đào tạo có ý nghĩa rất quan trọng đối với định hướng phát triển của đất nước mà không phải là thế mạnh của các đơn vị “đàn anh” khác để tập trung đầu tư, phát triển. Hướng đi nhanh, mạnh, quyết liệt này sẽ giúp cho Nhà trường chỉ sau một khoảng thời gian rất ngắn đã khẳng định được tên tuổi, thương hiệu của mình. Chẳng hạn, Khoa Vật lý Kỹ thuật và Công nghệ Nano được ra đời ngay sau khi Trường ĐH Công nghệ có quyết định thành lập được coi như một khoa mới có lần đầu tiên ở Việt Nam và đến nay dù mới chỉ tròn 5 năm nhưng vẫn giữ vững vị thế hàng đầu của mình. Mới đây nhất, Nhà trường lại mới ký kết văn bản hợp tác với Viện Công nghệ Vũ trụ thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam để mở ra một hướng đào tạo mới về công nghệ vũ trụ. Đó cũng là một lĩnh vực đang được Nhà nước đặc biệt quan tâm phát triển trong khi các trường đại học khác ở trong nước chưa quan tâm đến. Đó là nét độc đáo hiện nay chỉ có ở Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN... Nhìn lại 5 năm xây dựng, phát triển tôi nghiệm ra rằng việc lựa chọn phương hướng độc đáo cho các ngành đào tạo đóng vai trò vô cùng quan trọng, quyết định đến sự lớn mạnh của Nhà trường. Với tôi, có thể nói rằng toàn bộ kinh nghiệm, tâm huyết của hơn 50 năm hoạt động được dành để đóng góp cho việc xây dựng Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN.
Cho đến thời điểm này, điều gì khiến thầy hài lòng nhất và còn có trăn trở gì với Trường ĐH Công nghệ không?
Mặc dù rất bận rộn nhưng cứ mỗi khi về thăm Trường ĐH Công nghệ, điều khiến tôi hài lòng nhất là ý chí của đội ngũ giáo viên đặc biệt là sự năng động, sáng tạo và khí thế làm việc say sưa của lực lượng cán bộ, giảng viên trẻ.
Tuy nhiên điều khiến tôi luôn day dứt, trăn trở là cho đến hôm nay nhiệm vụ xây dựng cơ sở mới cho Trường ĐH Công nghệ tại Hòa Lạc vẫn chưa được triển khai mặc dù từ cách đây 5 năm, chúng tôi đã lập dự án đệ trình. Nếu không có cơ sở mới thì Nhà trường sẽ rất khó phát triển theo đúng khả năng và định hướng ban đầu mà lãnh đạo Đảng, Nhà nước và ĐHQGHN đã kỳ vọng. Có thể ví một cách hình tượng rằng, Trường ĐH Công nghệ hiện nay như một chàng trai trẻ, khỏe mạnh, tuấn tú, thông minh, đầy hoài bão và khát vọng nhưng lại đang bị nhốt ở trong một cái buồng chật chội.
Trong dịp kỷ niệm 10 năm ngày truyền thống Nhà trường này, điều tôi muốn nhắn nhủ tới các bạn sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh là, dù sau này các bạn trưởng thành như những cánh chim bay đi khắp các miền đất nước, hãy làm rạng danh cho thương hiệu Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN, trong số đó sẽ có một số bạn tiếp bước các thầy để chung sức xây dựng Trường ĐH Công nghệ trở thành một địa chỉ đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ có hiệu quả, đạt trình độ cao hơn. Tôi tin tưởng rằng một ngày không xa Trường ĐH Công nghệ sẽ trở thành một trường đại học ngang tầm quốc tế.
|
