Ghi ở Ngã ba Đồng Lộc
"Mẹ kính yêu của con! ... Mẹ của con, thấy giặc đánh nhiều hơn dạo trước, mẹ chắc là lo cho chúng con lắm. Nhưng không, mẹ đừng lo, ở đây vui lắm mẹ ạ. Ban đêm chúng thắp đèn để chúng con làm đường, ban ngày chúng đem bom giết cá để chúng con cải thiện. Bom đạn của chúng có thể làm rung chuyển núi rừng nhưng không thể làm rung chuyển được những trái tim của chúng con."... |
|
Chị Võ Thị Tần. Sinh năm 1944. Thiên Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh | |
|
Chị Trần Thị Hường. Sinh năm 1949 Thị xã Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh | |
|
Chị Võ Thị Hà. Sinh năm 1941 Đức Thọ, Hà Tĩnh | |
|
Chị Võ Thị Hợi. Sinh năm 1948 Thiên Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh | |
|
Chị Dương Thị Xuân. S.N 1947 Đức Tân, Đức Thọ, Hà Tĩnh | |
|
Chị Trần Thị Rạng. Sinh năm 1950 Đức Vịnh, Đức Thọ, Hà Tĩnh | |
|
Chị Hà Thị Xanh. Sinh năm 1948 Đức Hòa, Đức Thọ, Hà Tĩnh | |
|
Chị Hồ Thị Cúc. Sinh năm 1944 Sơn Bằng, Hương Sơn, Hà Tĩnh | |
|
Chị Nguyễn Thị Nhỏ. Sinh năm 1944 Đức Lạng, Đức Thọ, Hà Tĩnh | |
|
Chị Nguyễn Thị Xuân. S.N 1948 Vịnh Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh | |
|
... Tại mảnh đất thiêng liêng này, lúc 16 giờ ngày 24/7/1968 tiểu đội 10 nữ thanh niên xung phong đã anh dũng hy sinh, hiến trọn tuổi thanh xuân để nối liền mạch máu giao thông "Hậu phương lớn" với "Tiền tuyến lớn" góp phần cho Tổ quốc toàn thắng. Tên tuổi 10 cô mãi mãi được nhân cả nước và bạn bè thế giới nhắc đến như một kỳ tích anh hùng của dân tộc Việt Nam anh hùng" (Lời khắc trên bia đá tại khu mộ - BT) |
|
"Mẹ kính yêu của con! ... Mẹ của con, thấy giặc đánh nhiều hơn dạo trước, mẹ chắc là lo cho chúng con lắm. Nhưng không, mẹ đừng lo, ở đây vui lắm mẹ ạ. Ban đêm chúng thắp đèn để chúng con làm đường, ban ngày chúng đem bom giết cá để chúng con cải thiện. Bom đạn của chúng có thể làm rung chuyển núi rừng nhưng không thể làm rung chuyển được những trái tim của chúng con."... (Bút tích lá thư của chị Võ Thị Tần - Tiểu đội trưởng 10 nữ TNXP gửi về cho mẹ trước lúc hy sinh 5 ngày. Bức thư được khắc toàn văn trên bia đá trước khu nhà tưởng niệm tại Ngã ba Đồng lộc) |
|
|
- VƯƠNG TRỌNG -
Lời thỉnh cầu ở Nghĩa trang Đồng Lộc
Mười bát nhang, hương cắm thế đủ rồi Còn hương nữa hãy dành phần người khác Ngã xuống nơi này đâu chỉ có chúng tôi Bao xương máu mới làm nên Đồng Lộc
Lòng tưởng nhớ xin chia đều khắp Như nắng trong thung, như cỏ trên đồi ! Hoa cỏ may khâu nặng ống quần, kia ! Ơi các em cổ quàng khăn đỏ Bên bia mộ, xếp hàng nghiêm trang thế Thương các chị lắm phải không? Thì hãy quay về Tìm cây non trồng lên đồi Trọ Voi và bao vùng đất trống Các chị còn khao khát bóng cây che !
- Hai tám năm trôi qua, chúng tôi không thêm một tuổi nào Ba lần chuyển chỗ nằm lại trở về Đồng Lộc Thương nhớ chúng tôi, các bạn ơi, đừng khóc Về bón chăm cho lúa được mùa hơn Bữa ăn cuối cùng mười chị em không có gạo Nắm mỳ luộc chia nhau, rồi vác cuốc ra đường !
- Cần gì ư? Lời ai hỏi trong chiều Chúng tôi chưa có chồng và chưa ngỏ lời yêu Ngày bom vùi tóc tai bết đất Nằm trong mộ rồi mái đầu chưa gội được Thỉnh cầu đát cằn cỗi nghĩa trang Cho mọc dậy vài cây bồ kết Hương chia đều trong hư ảo khói nhang...
Đồng Lộc, ngày 5/7/1995
Chú thích: Đọc lời thỉnh cầu của nhà thơ Vương Trọng. Ngày 19/8/1998. Tôi trồng 2 cây bồ kết tại nghĩa trang này. Đại tá Nguyễn Tiến Tuẩn. Công an tỉnh Hà Tĩnh.
(Bài thơ và lời chú thích trên được ghi lại từ bia đá được dựng bên mộ của 10 nữ TNXP)
|
Rừng thông đã phủ mát đồi Trọ Voi |
|
Hố bom nơi các chị ra đi |
|
"O cũng ở Đồng Lộc thời gian đó" |
|
Đỉnh đồi, nơi sẽ đặt tháp chuông |
|
Rất đông phóng viên cả nước ghi nhận sự kiện khởi công tháp chuông |
|
|