Nghề chọn người

Hiếu Trần chia sẻ, anh đến với ngành Quan hệ công chúng vừa ngẫu nhiên vừa như được sắp đặt. Vào mùa hè năm lớp 10, Hiếu tham gia một dự án cộng đồng mang tên TADA Project. Tại đây, ban điều hành dự án đã thành lập một nhóm phụ trách tổ chức các sự kiện cho dự án cả trong lẫn ngoài, với mục đích lớn nhất là để gắn kết các thành viên trong dự án với nhau. Điều thú vị là, từ khi được tham gia trong bộ phận này, Hiếu đã làm tốt các nhiệm vụ mà không hề biết chính những sự kiện, những hoạt động để xây dựng cộng đồng dự án thực chất chính là quan hệ công chúng. “Rồi năm 2013, trong một lần, do không thể cùng các anh chị trong nhóm tham dự một sự kiện bên ngoài nên tôi đành mở fanpage của sự kiện đó ra xem và thấy Khoa Quan hệ công chúng và Quảng cáo, Học viện Báo chí và Tuyên truyền là đơn vị tổ chức được ghi trên poster. Xem xong, bị chú ý bởi sự kiện thì ít mà bị thu hút bởi cụm từ Quan hệ công chúng thì nhiều, nên sau đó, tôi đã bắt đầu quyết tâm tìm hiểu về ngành Quan hệ công chúng. Ngày ấy, Học viện Báo chí và Tuyên truyền đào tạo ngành này được 6,7 năm còn Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thì vừa mới tuyển sinh năm đầu tiên thành công. Và cuối cùng tôi đã chọn Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Có lẽ, như một cái duyên, Quan hệ công chúng đã chọn tôi từ lúc nào đó rồi mà mình cũng không hay biết”, Hiếu cho biết.

Theo anh Hiếu, thế mạnh lớn nhất mà bản thân có được khi học Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn là được trang bị nền tảng kiến thức văn hóa, xã hội vững chắc. “Tôi nghĩ, đây là điều mà ít cơ sở đào tạo khác có được. Khi học tại trường những năm đầu, sinh viên được học rất nhiều môn cơ sở như: Cơ sở văn hóa Việt Nam, Lịch sử văn minh thế giới, Tâm lý học, Xã hội học … Thực sự thì những năm học ấy cũng khá vất vả, rồi đến khi bắt đầu đi làm, có nhiều mảng mình vẫn phải tự tìm hiểu thêm rất nhiều. Nhưng cứ khi được động tới những thứ thuộc về lĩnh vực xã hội thì khách hàng lại rất thích thú bởi mình hiểu, mình nói ra được, “bắt” được rất nhiều thứ liên quan đến từ nền tảng kiến thức mà mình có”, Hiếu Trần khẳng định.

Anh cũng cho rằng, năng lực tự học, tự nghiên cứu cũng là một ưu điểm rất lớn của sinh viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Với ngành Quan hệ công chúng, ở trường, sinh viên phải học Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Phương pháp nghiên cứu truyền thông. Khi làm khóa luận, sinh viên cũng buộc phải nắm bắt và thực hiện những nghiên cứu riêng của mình. “Phương pháp luận nghiên cứu mang lại giá trị rất lớn. Bởi khi làm chương trình, dự án, những người vững về nghiên cứu sẽ biết cách vạch ra ý tưởng, lên kế hoạch… rất bài bản chứ không chỉ lao đầu vào thực hiện một cách bản năng. Những điều này, khi là sinh viên thì không mấy ai thấy cần nhưng khi đi làm hoặc được trải nghiệm thì sẽ nhận ra nó thực sự quan trọng đến mức nào”, anh Hiếu chia sẻ.

Từ cuối năm học thứ 3, Hiếu Trần đã đi làm ở NIC Group, một trong những công ty đầu tiên ở Việt Nam cung cấp dịch vụ nhân sự. Được làm ở Phòng Marketing của Tập đoàn với cả 3 mảng: tuyển dụng nhân sự, kinh doanh văn phòng phẩm và xuất nhập khẩu nông sản, thời gian anh làm việc cũng là thời gian Tập đoàn tổ chức chương trình kỷ niệm 15 năm thành lập, chính vì vậy, anh được trải nghiệm rất nhiều hoạt động phong phú. Sau khi tốt nghiệp, anh chuyển sang làm việc tại URAH Network, một agency trẻ trong lĩnh vực truyền thông marketing.

Dù làm việc đúng ngành nghề, tuy nhiên, Hiếu Trần chia sẻ rằng, mình chưa bao giờ cảm thấy thỏa mãn bởi bản thân học Quan hệ công chúng nhưng lĩnh vực nghề nghiệp này trải rất rộng với đa dạng các vị trí việc làm. “Tôi luôn băn khoăn bởi những việc mình đã làm, dù đạt chỉ tiêu, hiệu quả nhưng vẫn chỉ là một phần công việc nhỏ thôi trong lĩnh vực PR rộng lớn. Và… còn rất trẻ thì tại sao mình đã vội nghĩ đến chuyện ổn định theo kiểu đi làm hành chính từ thứ 2 đến thứ 6 mà không làm một điều gì đấy để mở rộng tầm mắt? Nếu mình không phiêu lưu trong những năm này thì liệu có còn cơ hội nào không trong tương lai? Tôi đã quyết định chuyển dần sang công việc của một freelancer, và chính thức theo đuổi định hướng này từ năm đầu 2019. Đến nay cũng đã được hơn 2 năm làm việc tự chủ, tự giác rồi”, Hiếu vui vẻ chia sẻ.

Từ năm 2018, Hiếu quyết định dành thời gian và tâm huyế để phát triển Hội Đồng môn PR của Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Trường ĐHKHXH và NV (PR USSH Alumni). “Thực ra Hội Đồng môn ngành Quan hệ công chúng ra đời từ năm 2015 với mục đích hỗ trợ các bạn sinh viên ngành này - khóa 60 mới nhập học. Đến năm 2018, tôi phát hiện hoạt động hỗ trợ có vẻ bị ngắt quãng nên đã quyết định dành thời gian để phát triển lại Hội đồng môn. Từ đó, chúng tôi họp ngành, bầu ban điều hành, lên kế hoạch, phân công hoạt động hỗ trợ sinh viên cụ thể hơn từ năm thứ nhất đến năm cuối. Sau đó, chúng tôi kết nối thêm với các cựu sinh viên để các anh chị em tốt nghiệp rồi có thể về tuyển dụng. Sau này, theo các định hướng mới thì Hội đồng môn mở rộng và thay đổi nhiều, nhưng giá trị “thấu hiểu - giúp đỡ - gắn kết” vẫn là tinh thần chính”. Hiếu nói anh cảm thấy hạnh phúc khi được quay trở lại dùng kinh nghiệm nghề nghiệp đã có để hỗ trợ các bạn sinh viên phát triển, như một sự tri ân tới thầy cô và mái trường đã đào tạo nên mình.

Trải nghiệm để làm giàu vốn sống

Sở dĩ Hiếu Trần có được những thành tựu như ngày hôm nay bởi ngay từ năm thứ nhất anh đã “nhúng” mình vào môi trường thực tế của công việc. Thời gian đó, anh mở cửa hàng bán các sản phẩm thủ công, tự kinh doanh, tự xây dựng một thương hiệu nho nhỏ cho mình. Chính môi trường này đã giúp anh kết nối với rất nhiều người, hiểu được thêm nhiều kiến thức cuộc sống từ chính khách hàng của mình. “Mọi người thường nghĩ, môi trường buôn bán sẽ tạo ra tính cách con buôn này nọ nhưng mình thì nhận được nhiều điều tốt đẹp lắm. Mình quen các anh chị lớn hơn mình, bên cạnh việc bán hàng vì đam mê như mình thì họ có những công việc rất ổn, và thế là mạng lưới của mình lại mở rộng thêm. Hay như việc va chạm với nhiều kiểu người, mình sẽ biết cách nhận diện đối tượng khách hàng của mình như thế nào, hành vi và xu hướng của họ ra sao. Khi làm các chương trình về truyền thông thì những kỹ năng này rất quan trọng, chẳng ai có thể làm một chiến dịch marketing truyền thông thời nay mà lại thiếu phần mô tả chân dung khách hàng được”, Hiếu Trần khẳng định.

Rút ra bài học từ quá trình làm việc của chính mình, anh Hiếu đưa ra lời khuyên cho những người đang và sẽ học ngành Quan hệ công chúng là cần phải có các trải nghiệm càng phong phú càng tốt. “Các bạn sinh viên ngành Quan hệ công chúng rất nên đi làm thêm. Nếu muốn hành nghề tốt hơn sau này, các bạn phải có trải nghiệm, dù công việc không nhất thiết liên quan đến chuyên ngành. Mọi người thường cho rằng, sinh viên phải đi làm thêm việc liên quan đến chuyên ngành thì mới phù hợp; nhưng với ngành PR thì dù bạn đi bán hàng thuê hay làm việc bán thời gian tại quán cafe, nhà hàng thì công việc đó vẫn âm thầm giúp cho bạn nhạy bén hơn trong việc nhận diện các nhóm công chúng của mình và biết cách xử lý tình huống một cách hợp lý. Mọi công việc đều có ý nghĩa của nó, chỉ có điều các bạn có rút được bài học cho mình hay không mà thôi” .

Một người làm Quan hệ công chúng luôn phải chân thành và trân trọng các mối quan hệ, đặc biệt là với những người bạn đồng môn, đồng nghiệp của mình. Không có mạng lưới trong tay, sẽ có lúc mình rất khó khăn để hoàn thành các công việc. “Vì thế, đừng bao giờ bỏ quên kết nối với những thầy cô, bạn học và sau này là đồng nghiệp của chúng ta”, Hiếu Trần chia sẻ. Và điều quan trọng nhất, anh nhấn mạnh, đó là mỗi người cần phải ý thức tự update bản thân. Bởi làm nghề PR, 2 năm phải cập nhật kiến thức rồi, nếu 2 năm không update được kiến thức thì sẽ rất “out of date”. Mọi thứ luôn biến đổi rất mau lẹ trong ngành truyền thông, nếu không chịu cập nhật theo bối cảnh mới thì mình sẽ trở thành người “cũ” từ khi nào không hay. Anh cũng nhắn nhủ các bạn sinh viên ngành Quan hệ công chúng nên đầu tư thời gian để học tiếng Anh chuyên ngành truyền thông bằng nhiều cách như đọc sách, xem phim. Bởi vì không có khả năng tiếng Anh thì cập nhật các xu hướng mới trên toàn cầu cũng là một thử thách.

Anh cũng bày tỏ quan điểm rằng, Quan hệ công chúng sẽ luôn phát triển bởi nó là một bộ phận của truyền thông nên truyền thông phát triển, nó sẽ phát triển theo. Và khi truyền thông chuyển dịch tới mảng nào thì Quan hệ công chúng cũng sẽ ít nhiều có chuyển dịch. “Ngành Quan hệ công chúng sẽ luôn tự mình làm mới mình khi gắn với những nền tảng mới, do đó, người làm nghề phải biết tự cập nhật để theo kịp với sự phát triển của ngành. Đó là điều thú vị mà ngành Quan hệ công chúng mang lại nhưng đồng thời cũng là thử thách đối với người làm nghề”, Hiếu Trần nhận định.