Đã có một thời gian dài, trong trí nhớ của người Hà Nội, những gánh hoa rong luôn gắn với hình ảnh người con gái tóc vấn đuôi gà, đòn gánh kĩu kịt trên vai, nhịp bước dập dềnh, những đoá hoa bừng sắc rực rỡ...

Hà Nội bây giờ đã khác xưa nhiều lắm, không còn trông thấy những cô hàng hoa như thế mà thay vào đó là bao nhiêu cửa hàng hoa. Bất kỳ là phố lớn hay ngõ nhỏ của Hà Nội, người ta đều dễ dàng tìm thấy những “shop” hoa với rất nhiều loại hoa đẹp, sang, đắt tiền, lại được gói ghém cầu kỳ mà người ta vẫn đùa rằng: “Giấy đắt hơn hoa!”.

Cửa hàng hoa 22 Ngô Thì Nhậm, 133 Phố Huế, các bó hoa đều khoảng 70.000đ đến hơn 300.000đ hoặc cao hơn tuỳ vào yêu cầu của khách hàng. Những bông hoa đẹp, lại được trang trí thật bắt mắt với bao nhiêu lần giấy càng trở nên nỏi bật, khiến người ta cũng chẳng thấy tiếc khi phải bỏ thêm chút tiền. Còn trên phố Bà Triệu, những bó hoa hồng 30 bông đủ các màu: đỏ, hồng, vàng, song hỷ... đều có giá 40.000đ.

“Phú quý sinh lễ nghĩa”, người dân Hà Nội bây giờ không chỉ mua hoa cho các dịp hội nghị, sinh nhật, cười hỏi, những dịp lễ tết như 20/10, 20/11, 8/3, Valentine... mà còn trong cả ngày thường. Nhiều bà nội trợ vẫn thường mua hoa về cắm trên bàn thờ ngày rằm, ngày giỗ, hoặc trang trí cho “tổ ấm” của mình, nhiều đức ông chồng cũng bỏ chút công kiếm vài bông hoa đẹp tặng vợ... Hoa tươi giờ đây đã rất thông dụng cho bất cứ dịp vui nào, vậy nên bao nhiêu cửa hàng hoa, bao nhiêu loại hoa đắt tiền cũng phải “chia sẻ” thượng đế với những hàng hoa rong bình dị. Những hoa bán rong thường thấy nhất là những loại hoa dễ trồng, bán được quanh năm như hồng, cúc, dơn, lưu ly, thạch thảo, rồi tuỳ mùa thì có cả sen, súng, loa kèn.

Dường như giữa hoa và người phụ nữ luôn có mối liên hệ thật gần gũi bởi thật dễ nhận thấy hầu hết người bán hoa rong đều là các chị, các cô. Chị Hồng (Xuân La, Xuân Đỉnh) - bán hoa rong ở khu vực phường Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy) nói: “Người ta bảo “hứng như hứng hoa” mà, với hoa thì phải nhẹ nhàng, mà cái này chỉ có đàn bà con gái là hợp nhất”.

Tất cả vốn liếng của mỗi chiếc xe hoa rong chỉ khoảng 700.000đ, mỗi ngày bán cả sáng và chiều, thường là bán cho khách quen, lãi thu về được dăm bảy chục. “Đồ nghề” cũng thật đơn giản: một chiếc xe đạp cũ kỹ đã tróc cả sơn, hoa ở chiếc rổ lớn phía sau, hoa ở trong lồng xe phía trước, người bán như ép mình giữa hoa, chầm chậm nhấn bàn đạp đi dọc các phố, đợi chờ một tiếng gọi: “Hoa ơi!”.

Nếu hoa trong những cửa hàng lớn và sang trọng thường dành cho những dịp thật đặc biệt, hoặc dành cho những người khá giả, thì hoa rong chính là loại dành cho những ngày thường và phù hợp với túi tiền của bình dân. Những loại hoa bán rong thường gặp nhất là hồng, cúc, dơn, huệ, thạch thảo, lưu ly, hoặc tuỳ mùa mà có thêm cả sen, súng, loa kèn...

Hàng hoa rong chủ yếu bán hoa hồng vì nó dễ trồng, thu hoạch quanh năm, thường là hoa hồng lai giống Pháp và Hà Lan nên có thân mập, ít gai, hoa to và nhiều màu. Hoa hồng có chủ yếu là các màu: vàng, đỏ, hồng, kem, cam, giá trung bình ở chợ hoa Nghi Tàm là 10.000đ một bó khoảng ba chục bông, thì ở hàng rong là 12.000đ một chục. Hoa cúc giá gốc 17.000đ hai chục bông, ra hàng hoa rong là 17.000đ một chục. Hàng hoa rong thường không có những loại hoa “cao cấp” như hoa ly (giá 200.000đ - 5 cành), phong lan (50.000đ đến 75.000đ một bịch), hay như hoa bắp cải, địa lan (đều có giá trên 50.000đ một cành). ít vốn nên cùng lắm cũng có vài người bán hoa rong lấy một ít hoa ly, hoa đồng tiền hoặc hoa lan chứ không dám lấy nhiều. Những ngày lễ tết, hoa bán được nhiều hơn, hàng hoa rong có thêm cả dịch vụ gói hoa với giấy màu khá đẹp mắt, giá nâng thêm (ở khoảng 30.000đ đến 50.000đ một bó tổng hợp) nhưng vẫn rẻ hơn hoa bó trong cửa hàng (giá thấp nhất khoảng 80.000đ - 100.000đ/1 bó). Ngày thường, hoa được gói đơn giản trong vài lượt giấy báo hoặc lá dong có buộc lạt.

Những hàng hoa rong không chỉ có giá rẻ mà còn rất “cơ động”, người ta không phải chạy xe ra phố để ngắm chọn chán chê mà có thể chờ một hàng hoa quen dạo qua để chọn mua những bông hoa ưng ý, lại không sợ mua phải hoa cũ. Bác Dung - bán hoa ở chợ Nghi Tàm nói: “Hoa bán rong thường là hoa mới, lại rẻ, chứ không phải hoa ủ lạnh để giữ tươi như trong cửa hàng. Hoa ở cửa hàng đắt nên cả ngày bán được có mấy bó thôi”.

Người ta vẫn thường nói chơi hoa là thú chơi tao nhã, nhẹ nhàng, phong lưu nhưng nếu ai đã từng dành trọn một ngày từ sáng tinh mơ đến chiều chập choạng để theo chân người bán hoa rong thì mới thấy nghề này cũng lắm vất vả. Họ đều mang dáng vẻ lam lũ, khuôn mặt sàm sạm bao nếp nhăn, những ngón tay chai sần, thâm đen với những vết khía vì nhựa và gai hoa. “Bán thế này tưởng nhàn mà chẳng nhàn tí nào, sáng dậy sớm ra chợ hoa Nghi Tàm lấy hoa, rồi dong xe đi bán. Sáng thì ở chỗ này, về ăn cơm trưa rồi chiều lại ra đằng kia. Mệt mà lúc nào cũng phải cười thật tươi để còn giữ khách!” - Chị Hồng vừa cười vừa nói, khuôn mặt ửng lên vì vừa... chạy công an.

Quanh năm suốt tháng, những chiếc xe hoa nhỏ bé vẫn lặng lẽ chầm chậm lăn bánh trên khắp phố phường nhộn nhịp. Người bán hoa rong có thể không biết rằng họ đang mang sắc hoa tươi rực rỡ để đem niềm vui đến với mọi người nhưng có một điều chắc chắn rằng: giữa cuộc sống tất bật, vội vã, người ta vẫn dành đôi giây để ngoái lại phía sau, ngắm một chiếc xe hoa rong vừa đi qua.